Nhạc sĩ Vũ Thành An là một trong những nhạc sĩ tiêu biểu nhất của dòng nhạc trữ tình miền Nam trước năm 1975. Tên tuổi của ông thường được sánh ngang cùng Ngô Thụy Miên, Lê Uyên Phương, Từ Công Phụng, là những nhạc sĩ tài năng cùng sinh vào thập niên 1940 và mang lại một làn gió mới trong sinh hoạt âm nhạc miền Nam từ đầu thập niên 1970.
Vũ Thành An sinh năm 1943 tại Nam Định và di cư vào Nam năm 1954 cùng với gia đình. Năm 1960, ông học trung học tại trường Nguyễn Trãi và theo học nhạc sĩ Chung Quân (tác giả ca khúc Làng Tôi) cùng với Ngô Thụy Miên, Đức Huy.
Năm 1963, Vũ Thành An thi đậu tú tài toàn phần, được linh mục Trần Đức Huynh, giám đốc trường Hưng Đạo cho dạy lớp Đệ thất để có tiền học Đại học.
Click để nghe 1 số ca khúc Vũ Thành An
Cuối năm 1963, ông vào làm phóng viên ở Đài phát thanh Sài Gòn, phụ trách chương trình sinh viên phát sóng hàng tuần. Tại đây ông gặp được nhà văn – nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn và bắt đầu sự nghiệp viết nhạc. Năm 1965, nhạc sĩ Vũ Thành An sáng tác ca khúc đầu tay để tặng cho người bạn gái, nhưng bài hát chỉ có nhạc, và đưa cho Nguyễn Đình Toàn nhờ viết lời. Đó là ca khúc Tình Khúc Thứ Nhất, được chính Nguyễn Đình Toàn hát lần đầu trong chương trình Văn học nghệ thuật của Đài phát thanh Sài Gòn, với phần đệm đàn của 1 nhạc sĩ cùng làm trong đài phát thanh là Nhật Bằng.
Ca khúc Tình Khúc Thứ Nhất được nhiều người yêu thích ngay từ lần đầu tiên xuất hiện trên đài phát thanh. Từ sau đó, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn đề nghị Vũ Thành An cùng làm chương trình nhạc chủ đề, trong đó Vũ Thành An phụ trách mời ca sĩ, nhạc sĩ và điều hành việc thu âm chương trình. Cũng từ chương trình này, tiếng hát Lệ Thu cất vang ca khúc Tình Khúc Thứ Nhất với chất phiêu lãng độc đáo.
Đó là bài hát được Vũ Thành An viết cho cuộc tình với một xướng ngôn viên cùng làm chung trong đài phát thanh từ năm 1963. Tiếp sau đó ông viết thêm ca khúc Em Đến Thăm Em Đên 30, phổ từ thơ Nguyễn Đình Toàn, cũng được viết tặng cho mối tình sâu sắc này.
Ông từng kể lại:
“Anh bị em cuốn hút ngay từ buổi đầu tiên em đến làm xướng ngôn viên cho chương trình này. Dáng vẻ xinh xắn và giỏi giang của em đã làm lu mờ hình ảnh tất cả các cô gái khác đang có trong anh hồi đó.”
Cuối năm 1965, cuộc tình này của Vũ Thành An bị gia đình cô gái ngăn cấm, không cho liên lạc nữa. Từ đó ca khúc nổi tiếng nhất trong sự nghiệp của ông ra đời: Bài Không Tên Cuối Cùng, được viết để giã biệt niềm đau cuối cùng của cuộc tình này. Những năm tiếp theo, ông viết nhiều Bài không tên khác nữa, trở thành những ca khúc làm nên thương hiệu của dòng nhạc Vũ Thành An.
Năm 1967, Vũ Thành An nhập ngũ khóa 25 Sĩ quan dự bị Thủ Đức và 1969 ông lập gia đình.
Năm 1969, ông phát hành tập nhạc Những bài không tên. Các tác phẩm của Vũ Thành An được yêu thích ở khắp miền Nam khi đó. Nhạc của ông được mở tại gần như hầu hết các quán cà phê nhạc của Sài Gòn và những thành phố lớn khác, tại các quân trường và trên các làn sóng phát thanh. Tên tuổi của Vũ Thành An cùng với Tình Khúc Thứ Nhất, Em Đến Thăm Anh Đêm Ba Mươi và các Bài Không Tên gắn liền với giới trẻ thời bấy giờ.
Năm 1971, Vũ Thành An tốt nghiệp đại học Luật khoa Sài Gòn và tiếp tục làm việc tại đài phát thanh với cấp bậc sĩ quan, từng trải qua nhiều chức vụ: Trưởng cơ sở dân vận Gia Định 1973, Trưởng phân khối văn hóa, Phụ tá trưởng khối chương trình, Trưởng khối chương trình và Trưởng phân khối kế hoạch hệ thống truyền thanh 1974.
Ngày 30 tháng 4 năm 1975, Vũ Thành An là người cuối cùng rời Đài phát thanh Sài Gòn, lúc 10 giờ 30 giờ sáng. Sau đó ông phải đi tù suốt mười năm dài từ 1975 đến 1985 tại miền Bắc. Theo lời Vũ Thành An, ông bắt đầu sáng tác Thánh ca, Những Bài Nhân Bản trong thời gian ở trong tù từ năm 1981.
Năm 1991, Vũ Thành An rời Việt Nam và định cư tại Hoa Kỳ.
Năm 1996, ông ghi danh học chương trình Cao học Thần học của Tổng giáo phận Portland, Oregon.
Năm 2000, Vũ Thành An được đào tạo làm chức Phó Tế và phụ trách Đài phát thanh Việt Nam Hải Ngoại ở Portland, Oregon.
Nhạc của Vũ Thành An bị cấm hát chính thức suốt từ sau năm 1975. Đến năm 2014, Cục Nghệ thuật Biểu diễn cấp phép cho Hãng phim Phương Nam khai thác độc quyền 21 sáng tác của Vũ Thành An tại Việt Nam. Các ca khúc được phổ biến rộng rãi gồm 10 Bài không tên và những bản nhạc nổi tiếng của nhạc sĩ như: Em Đến Thăm Anh Đêm 30, Đời Đá Vàng, Một Lần Nào Cho Tôi Gặp Lại Em…
Hiện tại Vũ Thành An ngừng sáng tác tình khúc và chỉ tiếp tục soạn các bản thánh ca, và tham gia các công việc từ thiện.
Đông Kha
(nhacvangbolero.com)
