Lúc sinh thời, nhạc sĩ Trần Quang Lộc từng nói rằng ông đã sáng tác khoảng 600 bài hát trong suốt hơn 50 năm sự nghiệp, và đã thu âm được hơn 300 ca khúc. Số còn lại chưa có cơ hội được phổ biến.

Trong những năm cuối đời, nhạc sĩ Trần Quang Lộc làm một phòng thu âm tự chế đơn sơ trong căn nhà cấp 4 của mình ở Bà Rịa để thu âm những sáng tác mới, rồi tự phổ biến trên kênh YouTube của ông.

Trong bài viết này, xin giới thiệu những ca khúc nổi tiếng nhất trong sự nghiệp nhạc sĩ Trần Quang Lộc.

VỀ ĐÂY NGHE EM

Bài hát nổi tiếng đầu tiên của nhạc sĩ Trần Quang Lộc được công chúng biết đến là Về Đây Nghe Em năm 1968, khi nhạc sĩ mới 19 tuổi, được ca sĩ Elvis Phương hát lần đầu trong băng nhạc Shotguns năm 1970.


Click để nghe Elvis Phương hát Về Đây Nghe Em năm 1970

Về hoàn cảnh sáng tác của bài này, nhạc sĩ Trần Quang Lộc từng nhiều lần kể trên báo chí như sau:

Sau khi tốt nghiệp trường nhạc ở Huế, ông vào Sài Gòn tiếp tục học và đi làm thêm để kiếm tiền, xin đến đàn ở các phòng trà, bar vào mỗi tối. Đó là thời điểm năm 1968, khi cuộc chiến lên cao trào, đặc biệt là sau sự kiện Mậu Thân, Sài Gòn bị giới nghiêm về đêm, nhưng có 1 số phòng trà vẫn được mở. Trong bối ảnh đó, nhạc sĩ Trần Quang Lộc – một chàng trai quê mùa lên thành phố – bắt gặp hình ảnh các cô nữ sinh ban ngày đi học, ban đêm mặc váy ngắn bước vào bar để làm tiếp viên hoặc vũ nữ.

Đồng cảm với thân phận vừa đi học, vừa đi làm để mưu sinh, nhưng nhạc sĩ Trần Quang Lộc vẫn cảm thấy có những niềm ray rứt, và nghĩ rằng sẽ một lúc nào đó, những cô gái này nên quay về với cuộc sống đời thường, với áo the và guốc mộc. Với nỗi niềm đó, ông sáng tác ca khúc Về Đây Nghe Em.

Có một điều đáng nói, là trong hầu hết các buổi nói chuyện về hoàn cảnh sáng tác ca khúc này, nhạc sĩ Trần Quang Lộc đều không nhắc gì đến một người bạn cũ của ông, là thi sĩ A Khuê, tác giả phần lời của ca khúc. Điều này gây tranh cãi 1 thời gian dài trên báo chí và các diễn đàn âm nhạc nghệ thuật. Tuy nhiên những người bạn chung của Trần Quang Lộc và A Khuê đều biết rằng thi sĩ A Khuê đã viết 1 bài thơ mang tên Về Đây Nghe Em trước, rồi sau đó nhạc sĩ Trần Quang Lộc mới đồng cảm với hoàn cảnh và ca từ của bài thơ và viết thành nhạc:

Về đây nghe em, về đây nghe em
Về đây mặc áo the, đi guốc mộc

Kể chuyện tình bằng lời ca dao
Kể chuyện tình bằng nồi ngô khoai
Kể chuyện tình bằng hạt lúa mới
Và về đây nghe lại tiếng xưa…


Click để nghe Thái Thanh – Ý Lan hát Về Đây Nghe Em

Dưới đây, xin chép lại nguyên tác bài thơ của cố thi sĩ A Khuê:

Mời các bạn nghe lại buổi nói chuyện của nhạc sĩ Trần Quang Lộc với báo Người Việt, kể về ca khúc Về Đây Nghe Em ở video bên dưới:


Click để xem

Bài hát này đã được ca sĩ Elvis Phương hát đầu tiên năm 1970 trong băng Shotguns. Hơn 50 năm qua, bài hát được hầu hết thế hệ ca sĩ Việt Nam trình bày, kể từ Thái Thanh, Tuấn Ngọc cho đến thế hệ sau là Hồng Nhung, Quang Dũng… và ca khúc này cũng trở thành tác phẩm nổi tiếng nhất trong sự nghiệp của nhạc sĩ Trần Quang Lộc.


Click để nghe Tuấn Ngọc hát Về Đây Nghe Em

CÓ PHẢI EM MÙA THU HÀ NỘI

Một bài hát nổi tiếng khác, được Trần Quang Lộc sáng tác năm 1972 nhưng ai cũng tưởng là sau 1975, đó là bài Có Phải Em Mùa Thu Hà Nội.

Lúc sinh thời, nhạc sĩ kể lại vào năm 1972, nhân dịp từ Sài Gòn về nghỉ hè ở Đà Nẵng và giao lưu trong nhóm thơ Hàn Giang, nhà thơ Tô Như Châu khoe với ông bài thơ viết về Hà Nội có tựa đề Có Phải Em Mùa Thu Hà Nội.


Click để nghe Hồng Nhung hát Có Phải Em Mùa Thu Hà Nội

Những vần thơ như “Có phải em là mùa thu Hà Nội? Tuổi phong sương, ta cũng gắng đi tìm. Có phải em, mùa thu xưa?” khiến ông xao xuyến và rung cảm mạnh. Chỉ trong một đêm, nhạc sĩ hoàn thành ca khúc, kết hợp những tứ thơ hay nhất với cảm xúc của mình.

Điều thú vị là lúc đó, cả nhạc sĩ và nhà thơ đều chưa có ai từng đặt chân đến Hà Nội. Trần Quang Lộc kể: “Ngày đó trái tim tôi có một cô gái Hà Nội. ‘Yêu người yêu cả quê hương’, bởi vậy Hà Nội càng đẹp, lãng mạn hơn”.

Ca khúc được Thái Thanh hát đầu tiên, những vì nhiều lý do nên sau đó bài hát bị chìm vào quên lãng. Đến hơn 20 năm sau, nhạc sĩ Đức Trí đưa nhạc phẩm trở lại với công chúng qua giọng hát của Hồng Nhung. Sau đó bài hát được nhiều ca sĩ khác thể hiện, nhưng nổi tiếng nhất qua tiếng hát của Thu Phương, đưa tên tuổi của cô vụt sáng. Ngoài ra, bài hát Có Phải Em Mùa Thu Hà Mội cũng từng được giải thưởng ca khúc viết về Hà Nội hay nhất.


Click để nghe Thu Phương hát Có Phải Em Mùa Thu Hà Nội

Năm 2017, khi hay tin bệnh của nhạc sĩ Trần Quang Lộc trở nặng nhưng thiếu tiền chữa bệnh, từ Mỹ, ca sĩ Thu Phương gửi về 100 triệu giúp đỡ để đền đáp lại những gì mà ca khúc Có Phải Em Mùa Thu Hà Nội mang đến cho cô. Với một người đang lâm vào hoàn cảnh khó khăn thì số tiền đó rất lớn đối với nhạc sĩ Trần Quang Lộc.

EM THEO ĐOÀN LƯU DÂN

Sau năm 1975, nhạc sĩ Trần Quang Lộc sáng tác nhiều thể loại, nhạc vàng có Người Em Sầu Mộng (thơ Lưu Trọng Lư), nhạc quê hương có Áo Hoa (thơ Đỗ Nguyên Kha), nhạc nhẹ có bài Còn Tiếng Hát Gửi Người (thơ Nguyễn Đình Toàn), Em Theo Đoàn Lưu Dân (thơ Phạm Hòa Việt), Cho Tôi Lại Từ Đầu. Nhạc trẻ có Chợt Nghe Em Hát…

Trong đó, ca khúc Em Theo Đoàn Lưu Dân được Trần Quang Lộc phổ từ một bài thơ của thi sĩ Phạm Hòa Việt viết từ năm 1972 trong chuyến thăm tỉnh Bình Tuy cũ. Ý nghĩa của chữ “Lưu dân” trong bài thơ gốc nghĩa là những người lưu lạc ở vùng đất mới.

Sau năm 1975, có 2 nhạc sĩ đã phổ nhạc cho bài thơ này, đó là Nhật Ngân với ca khúc Biết Bao Giờ Trở Lại, và Trần Quang Lộc với bài Em Theo Đoàn Lưu Dân. Hai bài hát cùng được sáng tác vào thời điểm hàng trăm ngàn người vượt biển thời kỳ sau 1975, nên chữ “lưu dân” lúc này được hiểu là những người tị nạn.

Bài hát của nhạc sĩ Nhật Ngân mang tên Biết Bao Giờ Trở Lại nổi tiếng khi được ca sĩ Khánh Ly hát, và bài hát của Trần Quang Lộc khác 1 chút về phần lời, được Hương Lan và Hoài Nam song ca sau đây:


Click để nghe Hương Lan & Hoài Nam hát Em Theo Đoàn Lưu Dân

CÒN TIẾNG HÁT GỬI NGƯỜI

Sau năm 1975, khi nhà thơ – nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn còn ở trong nước, ông thường gặp gỡ văn nghệ với nhạc sĩ Trần Quang Lộc và cả 2 cùng nhau viết ca khúc Còn Tiếng Hát Gửi Người. Đầu thập niên 1990, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn gửi ca khúc này sang Mỹ cho ca sĩ Duy Trác phát hành trong CD mang tên Còn Tiếng Hát Gửi Người do trung tâm Thúy Nga phát hành.

Không hiểu vì sao bài hát Còn Tiếng Hát Gửi Người được ghi trên bìa CD là sáng tác của Duy Trác? Có thể là lúc đó cả nhạc sĩ Trần Quang Lộc và Nguyễn Đình Toàn đều còn ở lại trong nước nên không tiện ghi tên, và nhờ Duy Trác đứng tên cho ca khúc. Mời các bạn nghe lại bài này sau đây:


Click để nghe Duy Trác hát Còn Tiếng Hát Gửi Người

NGƯỜI EM SẦU MỘNG

Bài hát Người Em Sầu Mộng có thể xem là bài nhạc vàng nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Trần Quang Lộc thời kỳ sau năm 1975. Nguyên tác của bài hát này là thi phẩm mang tên Một Mùa Đông rất nổi tiếng của thi sĩ Lưu Trọng Lư. Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Một Mùa Đông rất đặc biệt, là câu chuyện tình đẹp nhưng mang nhiều nuối tiếc của tác giả Lưu Trọng Lư cùng một người phụ nữ Việt Nam nổi tiếng nhất trên toàn thế giới trong lĩnh vực nghệ thuật, là một trong những điêu khắc gia tài năng nhất thế giới thế kỷ 20.

Mời bạn nghe lại ca khúc này:


Click để nghe Hương Lan hát Người Em Sầu Mộng

EM CÒN NHỚ HUẾ KHÔNG

Nhạc sĩ Trần Quang Lộc đã có thời gian gắn bó với xứ Huế 1 thời gian khi theo học âm nhạc tại đây vào thập niên 1960. Ông đã sáng tác một ca khúc về Huế nổi tiếng qua giọng hát Hương Lan là Em Còn Nhớ Huế Không:


Click để nghe Hương Lan hát Em Còn Nhớ Huế Không

ÁO HOA

Vào năm 2006, nhạc sĩ Trần Quang Lộc sáng tác 1 ca khúc khác về Huế mang tên Áo Hoa, phổ từ thơ Đỗ Nguyên Kha, và gửi sang trung tâm Thúy Nga để Quang Lê và Như Quỳnh song ca trong chương trình Paris by Night 84. Mời các bạn nghe lại.


Click để nghe Quang Lê – Như Quỳnh hát Áo Hoa

CHO TÔI LẠI TỪ ĐẦU

Trong lĩnh vực nhạc nhẹ, Trần Quang Lộc có 1 bài hát rất nổi tiếng là Cho Tôi Lại Từ Đầu nổi tiếng qua giọng hát Thu Phương. Bài hát là những hoài niệm về tuổi thơ và tuổi trẻ ở vùng quê nghèo yêu dấu:

Cho tôi giữ lại khung trời mộng,
chiều về đuổi bướm trên đồng
Nâng niu hát đùa với dế nhỏ,
trải mình nằm trên cỏ ấm

Cho tôi đứng chờ em cuối đường,
lá đổ lòng nghe vấn vương
Thơ tôi viết hoài cho tình mộng,
để hát cho người yêu nhau


Click để nghe Thu Phương hát Cho Tôi Lại Từ Đầu

Đông Kha
Nguồn: nhacvangbolero.com

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here