Là một nữ ca sĩ thành danh sau năm 1975, với đỉnh cao sự nghiệp là từ nửa sau thập kỷ 1980, cái tên Bảo Yến đã để lại một dấu ấn sâu đậm trong lòng người yêu nhạc Việt cả trong và ngoài nước. Với chất giọng thiên phú, đa năng, Bảo Yến có thể hát rất tốt nhiều thể loại âm nhạc từ dân ca Nam Bộ, Trung Bộ, đến ca trù Bắc Bộ, hát từ nhạc trẻ sôi động, nhạc vàng đến nhạc ngoại,… nhưng nổi bật nhất vẫn là dòng nhạc trữ tình với những dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả yêu nhạc.
Danh ca Bảo Yến tên thật là Nguyễn Khắc Kim Yến. Cô sinh ngày 27 tháng 2 năm 1958 tại đồn Mang Cá, Thành Nội – Huế. Tuổi thơ của Bảo Yến lớn lên bên dòng sông Hương, núi Ngự, được cha là ca sĩ Thuỷ Triều nuôi dưỡng và bồi đắp cho tâm hồn âm nhạc ngay từ khi còn nhỏ. Trong gia đình, cả ba chị em Bảo Yến gồm hai gái và một trai đều nối gót cha theo nghiệp cầm ca. Ngoài Bảo Yến thành danh và được yêu mến, hai người còn lại là ca sĩ Nhã Phương và nhạc sĩ Kim Tuấn cũng gây dựng được những vị trí đáng kể trong làng nhạc.
Khi Bảo Yến được 7 tuổi, gia đình cô rời Huế chuyển đến Cần Thơ định cư. Biết các con có tư chất âm nhạc, cha mẹ Bảo Yến không ngần ngại đầu tư, mời riêng một ông thầy dạy nhạc người gốc Miên đến nhà dạy cho cả ba chị em. Suốt thời đi học, hai cô con gái là Nhã Phương và Bảo Yến đều là những cây văn nghệ của lớp, của trường.
Năm 1981, trong khi cô em gái Nhã Phương tham gia và giành huy chương vàng trong cuộc thi Những giọng ca Phương Nam do đài truyền hình tổ chức thì Bảo Yến cũng được Đài truyền hình ở Sài Gòn mời về cộng tác trong vai trò một diễn viên thanh nhạc, chuyên ghi hình và thu âm cho những chương trình ca nhạc riêng của đài. Thời gian này Bảo Yến gặp gỡ và yêu nhạc sĩ Quốc Dũng khi đó đang làm công việc biên tập và hoà âm phối khí tại Đài truyền hình. Chuyện tình của họ bắt đầu vào năm 1983, về chung một nhà năm 1987 và cùng nhau thăng hoa trong âm nhạc.
Năm 1982, lần đầu tiên Bảo Yến xuất hiện trên sân khấu chuyên nghiệp trong một chương trình âm nhạc quy mô được tổ chức tại nhà hát Hoà Bình do nhạc sĩ Dương Thụ biên tập. Nhạc sĩ Kim Tuấn (em trai Bảo Yến) chính là người đã đề xuất giọng ca của cặp đôi chị em Bảo Yến – Nhã Phương cho nhạc sĩ Dương Thụ. Bởi khi đó nhạc sĩ Dương Thụ mới từ Hà Nội vào Sài Gòn làm chương trình và ông đã hỏi ý kiến những đồng nghiệp trong Nam khi chọn lựa những giọng ca cho chương trình của mình.
Không phụ sự tin tưởng của các nhạc sĩ, hai chị em Bảo Yến đã khiến sân khấu nhà hát Hoà Bình vỡ oà trong tiếng vỗ tay của khán giả. Bằng giọng hát nội lực, phong cách biểu diễn trẻ trung, năng động, Bảo Yến và Nhã Phương đã thổi một làn gió tươi mới vào sân khấu ca nhạc vốn vẫn còn rất trầm lắng sau biến cố năm 1975. Khác với cô em Nhã Phương đã được biết đến và thành danh từ sau cuộc thi Những giọng ca Phương Nam, giọng ca Bảo Yến chỉ thực sự ghi được dấu ấn từ sau đêm biểu diễn tại nhà hát Hoà Bình. Thời kỳ này, cùng với Nhã Phương, Bảo Yến trở thành giọng ca không thể thiếu của các sân khấu và đài truyền hình.
Chuyện tình với nhạc sĩ Quốc Dũng
Vào khoảng đầu thập niên 1980, ca sĩ Bảo Yến là ca sĩ, kiêm thư ký cho đài truyền hình. Còn nhạc sĩ Quốc Dũng lúc đó chơi nhạc trong ban nhạc của đài, phụ trách hòa âm phối khí cho các chương trình ca nhạc phát trên đài truyền hình.
Đôi ca sĩ – nhạc sĩ tài danh gặp nhau và bắt đầu một chuyện tình đẹp. Bảo Yến kể lại: “Để bày tỏ tình yêu dành cho tôi, anh viết tặng tôi ca khúc Bài Ca Tết Cho Em khiến tôi vô cùng cảm động”.
Bảo Yến cũng nói rằng suốt 40 năm qua, cô đã hát Bài Ca Tết Cho Em rất nhiều lần, nhưng lần nào cũng đều cảm thấy vui, ấm áp trong lòng và cảm xúc vẫn còn nguyên vẹn như lúc trái tim rung động trước lời tỏ tình của nhạc sĩ Quốc Dũng.
Click để nghe Bảo Yến hát Bài Ca Tết Cho Em
Tết này anh không thèm kẹo mứt
vì đã có môi em thơm ngọt tựa sen hồng!
Tết nay anh không thèm đi chơi,
Cine hay nhạc hội, Đà Lạt hay Vũng Tàu…
Năm 1987, cặp đôi nghệ sĩ Quốc Dũng – Bảo Yến làm đám cưới sau hơn 4 năm yêu nhau, bắt đầu cũng bằng bài hát Bài Ca Tết Cho Em này.
Trong một chương trình truyền hình, nữ ca sĩ Bảo Yến thừa nhận bản thân cô là một nghệ sĩ nên luôn mang một tâm hồn và trái tim lãng mạn. Chính vì thế, ngay từ lần đầu gặp gỡ nhạc sĩ Quốc Dũng, trái tim của cô đã rung động.
Trong khi đó, Quốc Dũng được xem là nhạc sĩ đào hoa bậc nhất với vẻ ngoài điển trai, xung quanh luôn có nhiều bóng hồng, và ông cũng từng thừa nhận là người rất dễ động lòng trước cái đẹp. Trước khi gặp Bảo Yến, ông đã tan vỡ hôn nhân 6 năm với người vợ trước.
Cũng vì sự đào hoa của Quốc Dũng mà sau nhiều năm chung sống, cặp đôi Quốc Dũng – Bảo Yến đã có những lúc cãi nhau, giận hờn, ghen tuông… thậm chí cũng có lúc đã ly thân vì những hiểu lầm, giống như bao cặp vợ chồng khác.
Bảo Yến từng tâm sự trên báo: “Chồng tôi có số đào hoa, vì thế nhiều phụ nữ tự nguyện tìm đến với anh ấy chẳng khác nào như bị nam châm hút, có cố ra sức ngăn cản cũng chẳng giải quyết được gì, thôi thì đành phó thác cho định mệnh, số phận”.
Vì vậy, cho đến bây giờ thì đôi nghệ sĩ Quốc Dũng và Bảo Yến vẫn ở bên nhau. Nhạc sĩ Quốc Dũng từng nói rằng cuộc đời còn là những ân tình, đời ông may mắn vì có Bảo Yến ở bên cạnh.
Băng nhạc Chiều Hạ Vàng và dấu ấn Bảo Yến
Đỉnh cao của sự nghiệp ca hát đến với Bảo Yến năm cô 27 tuổi, khi ra mắt băng nhạc Chiều Hạ Vàng bao gồm 10 ca khúc mới nhất của nhạc sĩ Hoàng Phương. Nữ ca sĩ từng kể: “Anh Hoàng Phương bất ngờ gõ cửa và tự giới thiệu, sau đó nhờ Yến hát giùm 10 bài mới sáng tác của anh”.
Thập niên 1980, nhạc sĩ Hoàng Phương viết nhiều ca khúc trữ tình về những vùng quê, vùng biển hiền hoà, êm ả, đặc biệt là vùng đất Gò Công quê hương ông. Vì vậy, một số ca khúc của ông còn được gọi tên là “dòng nhạc Gò Công”. Và Bảo Yến chính là nữ ca sĩ đã đưa “dòng nhạc Gò Công” đến với đông đảo công chúng yêu nhạc.
Năm 1986, nhạc sĩ Hoàng Phương bỏ công bỏ việc lặn lội lên Sài Gòn tìm gặp hai người bạn cũ là nhạc sĩ Quốc Dũng và nhạc sĩ Lê Hựu Hà ngỏ ý nhờ làm nhạc. Bởi sau nhiều năm tự sáng tác rồi lại tự làm nhạc, tự phát hành mà không thành công, Hoàng Phương nhận ra ông đã quá nghiệp dư, hoàn toàn không có chuyên môn về hoà âm, phối khí.
Không nản chí, nhạc sĩ Hoàng Phương lặn lội lên Sài Gòn tìm gặp những người bạn cũ là nhạc sĩ Quốc Dũng, Lê Hựu Hà để nhờ hòa âm, sẵn tiện nhờ ca sĩ Bảo Yến và em gái là Nhã Phương hát và thu thành băng cassette.
“Băng nhạc Gò Công” cuối cùng cũng hoàn chỉnh sau nhiều tháng nhạc sĩ Hoàng Phương phải vất vả bỏ hết việc buôn bán để đi đi về về giữa Sài Gòn và Gò Công trong mấy tháng. Toàn bộ băng nhạc được thực hiện ngẫu hứng nhưng mới mẻ, Quốc Dũng – Lê Hựu Hà hòa âm chỉ với tiếng trống điện tử và nhạc từ cây đàn Yamaha.
Băng Gò Công được phát thử cho công chúng nghe lần đầu ở rạp Chiến Thắng (Gò Công) vào trước và sau giờ chiếu phim. Khán giả lúc đó đã rất ngạc nhiên và thích thú khi được nghe tiếng hát ngọt ngào, truyền cảm của ca sĩ Bảo Yến và Nhã Phương phát ra từ chiếc loa trước rạp những giai điệu nhạc quê hương trữ tình và tha thiết, phù hợp với thị hiếu của công chúng. Sau đó, băng nhạc còn được phát trên Đài truyền thanh địa phương, rồi theo những chuyến xe miền Tây lan rất nhanh xuống tận Cà Mau, sau đó còn ra tận các tỉnh phía Bắc.
Băng nhạc Gò Công đã góp phần đưa tên tuổi Bảo Yến trở thành ngôi sao số 1 của dòng nhạc trữ tình thập niên 1980. Giọng hát của cô thời đỉnh cao chất chứa được nhiều tâm sự, đượm buồn và đầy những hoài niệm, là món ăn tinh thần không thể thiếu với thế hệ khán giả yêu nhạc hơn 30 năm về trước. Mời bạn nghe lại video tiếng hát Bảo Yến và những bài hát Gò Công sau đây:
Click để nghe Bảo Yến hát nhạc Gò Công
Cho đến tận ngày nay, nhiều ca khúc của Bảo Yến thể hiện khi đó vẫn được khán giả nhắc lại với sự mến mộ không thuyên giảm như: Chiều Hạ Vàng, Mẹ Gò Công, Thương Một Người Ở Xa, Chuyện Tình Hoa Muống Biển,… Và băng nhạc Chiều Hạ Vàng trở thành một sự kiện đặc biệt trong dòng chảy âm nhạc Việt, đánh dấu sự trở lại của dòng nhạc trữ tình trong một vóc dáng tươi mới và gần gũi hơn.
Ca sĩ Bảo Yến từng cho biết:
“Băng nhạc Gò Công đó đưa tôi từ một ca sĩ vô danh tiểu tốt thành ngôi sao nổi tiếng. Khán giả bất ngờ khi lâu lắm mới được nghe băng nhạc Bolero trữ tình hay đến thế nên thích, tên tuổi tôi nổi như cồn. Từ đó, tôi đi show tỉnh nhiều quá trời. Trước đó, tôi chỉ hát ở thành phố, thu nhập cũng có nhưng không nhiều như đi tỉnh. Nếu không có anh Quốc Dũng, tôi chỉ nổi tiếng được phần nào thôi, nhờ anh ấy mà tôi được chắp cánh nổi đình đám. Tôi cũng hợp với dòng nhạc của anh Quốc Dũng. Ba bài tôi thích nhất của anh ấy là Chuyện Hợp Tan, Đường Xưa, Ru Tôi Giấc Mộng”
Sự thoái lui bất ngờ và những ẩn ức sâu kín
Đầu thập niên 1990, khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp, Bảo Yến bất ngờ rút lui khỏi các hoạt động nghệ thuật của giới showbiz, từ chối mọi lời mời biểu diễn. Sự biến mất đột ngột của Bảo Yến kéo theo nhiều lời đồn đại ác ý như cô đã hết thời, hoặc cô đã quá giàu nên không muốn đi hát nữa. Rất ít người biết rằng, Bảo Yến tuy có vẻ ngoài gai góc và một giọng hát nội lực độc đáo, lại là một người phụ nữ rất nhạy cảm và dễ bị trầm cảm.
Mãi tận sau này, khi nhìn lại quãng thời gian khó khăn đó, Bảo Yến tâm sự rằng, cô cảm thấy sợ hãi với những va chạm, thị phi, chèn ép trong môi trường phức tạp của showbiz, cộng với đời sống gia đình có nhiều biến cố, trắc trở khiến Bảo Yến mất đi nhiệt huyết với sân khấu. Tuy nhiên, dù chọn cách lánh xa ánh đèn màu sân khấu, Bảo Yến vẫn nhận ghi âm ca khúc theo yêu cầu từ các nhà sản xuất, các nhạc sĩ, vậy nên dù không xuất hiện rầm rộ, tiếng hát Bảo Yến vẫn vang vọng đâu đó trong các chương trình phát thanh, những băng caset.
Thập niên 2000, khi bước sang độ tuổi 40, tâm lý có lẽ đã vững vàng hơn, Bảo Yến quyết định quay trở lại với sân khấu âm nhạc sau gần 10 năm vắng bóng. Sự xuất hiện cầm chừng của cô trên các sân khấu âm nhạc dẫu không ồn ào nhưng cũng đủ để giải cơn khát của những khán giả vẫn dõi theo và yêu mến giọng hát đặc biệt của cô.
Năm 2007, Bảo Yến sang Mỹ tham gia các chương trình Asia số 53,54,55 và gây ấn tượng với những ca khúc như Đưa Em Vào Hạ, Anh Còn Nợ Em…
Những năm gần sau này, sau những biến cố mệt mỏi của đời sống hôn nhân, ca sĩ Bảo Yến cũng tìm lại được sự bình yên trong gia đình khi người chồng đa tình của cô là nhạc sĩ Quốc Dũng “hồi tâm chuyển ý”, quay lại vun vén cho gia đình.
Bài: Niệm Quân
