Nhac sĩ Tuấn Khanh có sở trường là sáng tác nhạc trữ tình có những lời ca đẹp và lãng mạn như thơ. Công chúng yêu nhạc biết đến tên tuổi của nhạc sĩ Tuấn Khanh với các ca khúc mang hơi thở của dòng nhạc tiền chiến như Chiếc Lá Cuối Cùng, Nhạt Nhòa, Nỗi Niềm, Hoa Soan Bên Thềm Cũ…
Ngoài ra, trong lĩnh vực nhạc vàng phổ thông đại chúng, ông cũng có đóng góp rất nhiều ca khúc giá trị được sáng tác riêng hoặc là chung với nhạc sĩ Hoài Linh như: Quán Nửa Khuya, Mùa Xuân Đầu Tiên, Nẻo Đường Kỷ Niệm, đặc biệt là Hai Kỷ Niệm Một Chuyến Đi.
Dù sáng tác dòng nhạc nào thì những ca từ trong nhạc của Tuấn Khanh cũng đều mang nhiều ý nghĩa và để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người yêu nhạc.
Tôi đưa người đi bước chân hoa mộng vào đời.
Một chiều nhẹ mưa, mây thành u buồn giăng lối.
Pháo vương trên đường dài,
mắt em xanh màu trời
hết rồi ngày mai ơi…
Khi yêu nghe mộng đẹp trong vòng tay
Có mấy ai ngờ chiều nay là đây?
Cánh buồm theo lái, những kỷ niệm buông trôi
Nói chi lần cuối…
Tình yêu của đôi người khi tuổi còn chưa đến đôi mươi rất thơ mộng, tinh khôi và có nhiều mong ước về một ngày mai đẹp đẽ. Nhưng cũng như nhiều mối tình đầu khác, những mơ mộng thơ thẩn đó không đủ để níu giữ được bước chân người con gái trong ngày rời bến sang ngang lúc chiều mưa giăng mắc buồn.
Tiễn người yêu đi sang bến có hoa mộng đang đón chờ, những cơn bão lòng đã nổi dậy trong lòng người ở lại giữa buổi chiều trời vương mây u buồn, mưa bụi thì giăng giăng mù khắp lối. Đường dài ngập tràn xác pháo, niềm vui có xanh ngời lên trong mắt người thiếu nữ? còn với chàng trai đã tan nát cõi lòng rồi, vì ngày mai đã hết, trước mắt chỉ là một vùng u tối, đành thả trôi kỷ niệm theo dòng đời từ đây không còn chung bước nữa.
Nghe Phương Dung hát ca khúc này trong băng Sóng Nhạc trước 1975
Nhưng đó chưa phải là tất cả, vừa đưa tiễn người yêu xong thì cũng chiều tồi hôm đó chàng trai phải đưa tiễn thêm một người nữa, đó là người bạn thân khoác áo lính lên đường tòng chinh khi tuổi đời vẫn còn đương rực rỡ:
Hôm nay bạn đi gót chân theo nhịp dạ hành.
Tuổi đời vừa xinh như nụ hoa nở thêm cánh.
Đã phân ly một lần, tiễn anh thêm một lần
áo đẹp màu chinh nhân.
Tôi anh đôi bạn đường ta dìu nhau
Anh đi tôi ở mình vui được sao?
Tiễn người yêu trước đến giờ bạn đi sau
gãy thêm nhịp cầu.
Người yêu thì đi lấy chồng, nghìn trùng xa cách, người bạn thân cũng ra đi về nơi chiến địa không hẹn ngày về, lòng này còn gì buồn hơn nữa?
Nếu như đưa tiễn người yêu, chàng trai chỉ có thể đứng ở xa xăm ngóng nhìn theo, còn khi đưa tiễn người bạn lính, chàng trai đã thể hiện được sự thân thiết và yêu thương: dìu nhau trên đường, cõi lòng thì tan nát lần nữa vì tình cảnh “anh đi, tôi ở”.
Tình cảm giữa những người trai thời loạn khác với tình cảm của những người trai trong thời nay. Giờ đây, nếu thấy 2 người bạn thân thiết cùng giới, nói lời yêu thương nhau, hoặc choàng tay dìu nhau đi trên đường thì chắc chắn họ sẽ bị nghi ngờ về giới tính. Ngày xưa không như vậy, tình thương của những người con trai với nhau còn bao hàm cả sự đồng cảm của người cùng sống trong thời loạn, là tình yêu non nước bao la, vời vợi, cùng làm những người trai thế hệ.
Trong ca khúc Phút Đầu Tiên cũng vậy, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ đã viết về những điều này với những câu hát sau:
Lòng trai thế hệ trao nhau…
…
Trao qua duyên tình non nước bao la.
Lòng trai chan hoà yêu thương.
Hay thậm chí là “táo bạo” hơn:
Đôi ta chừ mà gặp nhau đây.
Say tâm tình cầm chặt đôi tay.
Ngồi trông sao trời lóng lánh… (trích lời bài hát Phút Đầu Tiên)
Trong nhiều bài nhạc vàng khác nữa, tình cảm của 2 hoặc 3 người trai thế hệ trao nhau được nhắc đến nhiều, điển hình là những ca khúc nổi tiếng Chúng Mình Ba Đứa, Chiều Thương Đô Thị, Giọt Buồn Không Tên… Vì vậy có thể nói tình cảm giữa người và người được thể hiện trong nhạc vàng rất phong phú và cũng rất tế nhị, mà có thể sẽ có nhiều người nghe nhạc ít để ý tới.
Trở lại với bài Hai Kỷ Niệm Một Chuyến Đi, chàng trai nhân vật chính trong ca khúc phải chịu cả 2 nỗi buồn trong một chuyến đi đưa tiễn buổi chiều hôm ấy, lòng cảm thấy chới với như là nột áng mây lững lờ vô định giữa khung trời bao la, thả mặc cho cơn gió cuốn trôi:
Không gian tuy bao la mà đầy trời mây
Tâm tư khi duyên không tròn tìm nào thấy!
Lối đi hôm nay hứa hẹn tràn đầy
Thế mà đời mình chỉ như bóng mây
Lầu không trăng soi tình xưa khôn nguôi
Và trong tương lai là cơn gió trôi…
Trong cơn mơ hồ, chàng trai lần tìm trong nẻo tâm tư để quay ngược thời gian, tìm lại quá khứ đẹp đẽ lúc cuộc đời còn chưa bị úa màu.
Đôi khi chợt nghe tiếng tâm tư vọng nẻo về
Ngược dòng thời gian đưa hồn đi tìm quá khứ
Lúc môi không còn mềm, giấc mơ không nẻo tìm
Bóng ngã chiều hoang tím
Nghe hơi sương lạnh chỉ e trời mưa.
Tay ôm kỷ niệm buồn ghi vào thơ
Kiếp mình là bến tiễn đoàn tàu trong đêm,
bến hoang im lìm…
Hơi sương lạnh giá của đêm buồn đã đánh thức hồn người quay trở về với hiện thực, rồi phũ phàng nhận ra rằng đời mình chỉ là một bến hoang nhiều lần đưa tiễn những đoàn tàu đi qua. Nhưng vì tàu chỉ ghé bến có duy nhất một lần rồi không hẹn ngày quay lại, nên bến vắng này cũng trở thành bến hoang tàn vĩnh cửu mà thôi.
Đông Kha (nhacvangbolero.com)
