Nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng là một trong những nhạc sĩ sáng tác nhạc vàng thế hệ đầu tiên, là tác giả của những ca khúc được yêu thích nhiều năm qua là Mưa Đêm Ngoại Ô, Vòng Tay Giữ Trọn Ân Tình, Xin Dìu Nhau Đến Tình Yêu, Bước Chân Chiều Chủ Nhật, Sương Phủ Đường Khuya…
Nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng sinh năm 1932 tại Quảng Nam và trải qua thời thơ ấu ở Huế, Đà Lạt. Năm 15 tuổi, ông trở lại Huế và theo học trường Khải Định, nay là Quốc Học Huế. Thời nhỏ, Đỗ Kim Bảng làm quen với âm nhạc bằng guitar, sau đó chuyển sang đàn mandoline và bắt đầu tập sáng tác rất sớm. Đến năm 16 tuổi, khi đang ở trong gia đình Phật tử, lúc đó phong trào Phật giáo ở Huế lên cao, có nhiều nhạc sĩ sáng tác nhạc Phật giáo, nên Đỗ Kim Bảng cũng có sáng tác đầu tay mang tên Mục Kiền Liên.
Sau đó, khi sắp học xong lớp đệ tứ (lớp 9 hiện nay), cảm xúc trước hoàn cảnh sắp chuyển cấp, với những niềm vui, nỗi buồn khi xa bạn bè và mùa thi sắp đến, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng sáng tác một ca khúc rất nổi tiếng vào thập niên 1950 là Mùa Thi. Khi sáng tác xong ca khúc này, tác giả chỉ tự hát 1 lần trong lễ phát thưởng ở trường, nhưng được các bạn đồng trang lứa yêu thích và chép nhạc chuyền tay nhau. Vì vậy bài hát tới tai của ông Tăng Duyệt – giám đốc Tinh Hoa Xuất Bản ở Huế nên ông đề nghị mua bản quyền để xuất bản bài hát. Lúc đó Đỗ Kim Bảng vẫn là một nhạc sĩ vô danh.
Click để nghe Hoàng Oanh hát Mùa Thi
Thời gian sau đó, sau khi bài Mùa Thi đã được xuất bản, Ban Thăng Long từ chiến khu về Sài Gòn, đã chọn bài Mùa Thi cùng với 2 ca khúc khác là Hè Về và Học Sinh Hành Khúc trong một nhạc cảnh, từ đó bài Mùa Thi nổi tiếng vang dội. Năm 1953, ban Thăng Long cũng đưa nhạc cảnh đó theo ban Gió Nam đi ngược ra Hà Nội để biểu diễn, từ đó Mùa Thi được các thế hệ học sinh khắp cả nước yêu mến, là ca khúc nằm lòng của tất cả thế hệ học sinh thập niên 1950, 1960. Bài hát có tiết tấu êm tai và lời nhạc đúng với tâm trạng của những sĩ tử trong bất kỳ mùa thi nào.
Sau khi đậu tú tài ở Huế, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng ra Hà Nội học Cao Đẳng Sư Phạm và Văn Khoa. Thời gian này ông được các nhạc sĩ Hùng Lân, Nguyễn Hữu Ba và Văn Giảng chỉ dẫn thêm về sáng tác. Ngoài ra ông cũng có thời gian ngắn theo học với giáo sư Lê Quang Nhạc và tự mua sách về học nhạc nên nắm vững được nhạc lý trong những sáng tác đầu tay.
Năm 1954, đất nước bị chia đôi, ông chuyển vào Sài Gòn và tiếp tục theo học Cao Đẳng Sư Phạm. Sau khi tốt nghiệp, năm 1955, ông được biệt phái về phụ trách dạy văn hoá tại trường Võ Bị Quốc gia ở Đà Lạt khoá 13,14.
Năm 1960, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng lập gia đình, đồng thời theo học khoá 21 Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt. Sau khi mãn khoá, Đỗ Kim Bảng được trả về Bộ Quốc Gia Giáo Dục và dạy văn chương – sử địa ở trường Trần Lục – Sài Gòn. Đây là trường dành cho các học sinh là con em của gia đình di cư từ miền Bắc.
Năm 1961 vợ chồng Đỗ Kim Bảng sống tại căn nhà nhỏ ở Ngã Tư Bảy Hiền, thời điểm đó vẫn là một vùng ven ngoại ô Sài Gòn. Trong những đêm nghe tiếng mưa rả rích ngoài song cửa, ông cảm tác viết thành bài Mưa Đêm Ngoại Ô, và bài hát đã được khán giả yêu thích suốt 60 năm qua. Ban đầu ca khúc được nhạc sĩ Lê Mộng Bảo mua bản quyền để xuất bản tờ nhạc, nhưng trong suốt 1 năm đầu chỉ bán được có 300 bản.
Click để nghe Hương Lan hát Mưa Đêm Ngoại Ô
Sau khi hết hạn hợp đồng với Lê Mộng Bảo, bài Mưa Đêm Ngoại Ô được ca sĩ Duy Khánh mua bản quyền lại để phát hành. Nhờ tài lăng xê của Duy Khánh, bài hát nhanh chóng nổi tiếng, đặc biệt là qua tiếng hát Hương Lan, rồi được phát thanh nhiều lần trên các chương trình ca nhạc và đại nhạc hội.
Năm 1963, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng có một sáng tác khác được yêu thích là Bước Chân Chiều Chủ Nhật. Nói về hoàn cảnh sáng tác bài này, nhạc sĩ cho biết là những người sống ở Sài Gòn thời điểm đầu thập niên 1960 có thể nhận thấy rằng thời khắc buồn nhất của thành đô chính là chiều chủ nhật. Bởi vì thứ 7 hoặc sáng chủ nhật thì người ta vẫn còn đi chơi đông đúc, nhưng chiều chủ nhật thì đường phố trở nên vắng lặng. Người ta đã về lại nhà để chuẩn bị buổi đi làm vào sáng hôm sau.
Click để nghe Giao Linh hát Bước Chân Chiều Chủ Nhật
Cảm nhận được sự tịch mịch và hiu quạnh đó, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng đã sáng tác Bước Chân Chiều Chủ Nhật để nói lên nỗi lòng, cảm giác của mình. Sự tịch mịch và yên tĩnh có vẻ là u buồn đó cũng mang lại sự thoải mái cho lòng người, với sự êm đềm, bình yên trong một khoảng khắc hiếm có trong tuần của thành đô. Chỉ ngày mai nữa thì Sài Gòn sẽ lại bừng thức giấc và náo nhiệt như thường thấy.
Mặc dù đã có nhiều ca khúc nổi tiếng, nhưng suốt trong sự nghiệp sáng tác của mình, vai trò nhạc sĩ của Đỗ Kim Bảng chỉ là nghề tay trái, và nghề chính vẫn là dạy học. Năm 1965, ông từng phục vụ tại Phòng Văn Nghệ và Tâm Lý Chiến cho đến năm 1970. Khi đó, chính phủ có chương trình Chiêu Hồi, nên ông sáng tác ca khúc chiêu hồi mang nội dung tình cảm là Vòng Tay Giữ Trọn Ân Tình.
Click để nghe Trúc Mai hát Vòng Tay Giữ Trọn Ân Tình
Nếu không nói ra, ít người để biết Vòng Tay Giữ Trọn Ân Tình là một ca khúc chiêu hồi. Khác với những ca khúc chiêu hồi sáng tác cùng thời điểm, bài hát này của nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng rất tình cảm, nội dung nói về tâm trạng của một thiếu phụ có chồng đi xa, kêu gọi chồng trở về với mình. Ban đầu bài hát chỉ có lời 1, nhưng nhận thấy phần lời này không mang nhiều ý nghĩa chiêu hồi, nên nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng nhờ nhạc sĩ Y Vân viết thêm lời 2 mang ý nghĩa kêu gọi nhiều hơn, với câu hát:
Em thương một người trai.
Lạnh lùng đi giữa đời.
Thường gục đầu vào cánh tay.
Nụ cười không đến môi
quên mất tình yêu rồi.
và:
Phương Nam em chờ trên bến ngày xưa.
Click để nghe Hoàng Oanh hát Vòng Tay Giữ Trọn Ân Tình
Cũng trong năm 1965, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng có 1 sáng tác nổi tiếng khác là Xin Dìu Nhau Đến Tình Yêu. Ông cho biết bài hát viết về thân phận buồn của những người ca nữ thời đó, cảm thương cho số phận của một kiếp cầm ca buồn nhiều hơn vui.
Click để nghe Thanh Lan hát Xin Dìu Nhau Đến Tình Yêu
Sau năm 1975, nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng sống âm thầm trước khi vượt biên năm 1980 sang Hoa Kỳ. Tại Boston, ông được nhận đi dạy học trong khuôn khổ chương trình Song Ngữ (Bilingual) đặc biệt của tiểu bang Massachusetts như một số giáo sư Việt Nam khác sau khi lấy được một số chứng chỉ. Ông đã có bằng Cử Nhân tại Việt Nam nên được công nhận là tương đương với bằng Bachelor của Hoa Kỳ.
Nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng về hưu năm 1995. Đến năm 2000, gia đình ông dời về vùng Little Saigon, nam California cho đến nay. Cuộc sống hiện tại của ông rất thanh nhàn cùng với những sinh họat thường ngày không còn gì vướng bận.
Đông Kha
Nguồn: nhacvangbolero.com
