Cách đây nhiều năm, khi được nghe Hoàng Oanh hát Xin Thời Gian Qua Mau trong một phiên bản thu hình trên Asia năm 1999, tôi tưởng rằng đây là một sáng tác sau năm 1975, thời điểm mà người Việt hải ngoại phải bôn ba xứ người, và luôn mang tâm thức “ngày về ôi xa quá, cánh nhạn còn miệt mài…”
Ngoài ra, trước khi hát, cô Hoàng Oanh còn ngâm 4 câu thơ của Thanh Nam trích trong bài Mưa Đêm Trừ Tịch viết năm 1983 tại Hoa Kỳ như sau:
Ôi cố hương xa nửa địa cầu
Nghìn trùng kỷ niệm vẫn theo nhau
Đêm nay ta đốt sầu lưu lạc
Trong khói men nồng hạnh phúc xưa…
Click để nghe Hoàng Oanh hát
Có lẽ ai cũng phải công nhận nhạc sĩ Lam Phương một nhạc sĩ tài ba, nhưng liệu có thể gọi ông là một thiên tài bị đầy ải? Cuộc đời tài hoa của ông đã trải qua nhiều biến cố thăng trầm, nhưng rồi cuối cùng là những năm ông phải chịu cảnh đời đúng như trong lời nhạc ông đã viết: “Sơm trưa khuya tối nhìn quanh một mình” trong bài hát Một Mình. Thật cô đơn và quạnh quẽ biết bao.
Tương tự, ca khúc Xin Thời Gian Qua Mau được sáng tác trước năm 1975, nhưng tưởng như là được nhạc sĩ viết cho hoàn cảnh của chính mình từ năm 1999, khi ông lâm vào bạo bệnh, liệt gần nửa người.
Ông từng tâm sự về quãng thời gian sau đó là cả ngày chỉ là quanh quẩn trong bốn góc phòng. Tuổi cao khó ngủ, buổi sáng ông dậy thật sớm để nằm nghe lại những bản nhạc của mình, rồi coi tivi đến trưa rồi cố đếm thời gian qua thật nhanh. Nhưng đêm về lại trằn trọc với nỗi niềm xa xứ, lại phải chống chọi với những cơn đau bệnh…
Click để nghe Thanh Thúy hát trước 1975
Buồn nào hơn đêm nay
Buồn nào hơn đêm nay
Khi ngoài kia bão tố đầy trời
Từng cánh lá cuốn gió
Rơi vào lòng đêm thâu
Thương thầm mối tình Ngâu…
Ngày về ôi xa quá
Cánh nhạn còn miệt mài
Trong nắng hồng mê say
Lạc bầy chim chíu chít
Hai phương trời cách biệt
Đêm chờ và đêm mong…
Lúc viết ca khúc này, nhạc sĩ Lam Phương vẫn còn trẻ, đang ở đỉnh cao của cuộc đời và sự nghiệp, có trong tay cả danh tiếng lẫn rất dư dả về tài chính chỉ với một nghề duy nhất là sáng tác nhạc.
Có tuổi trẻ, có danh vọng, có tiền bạc, thông thường những người như vậy sẽ mong có thật nhiều thời gian để tận hưởng cuộc sống. Nhưng Lam Phương thì ngược lại, ông mong thời gian qua nhanh. Có lẽ thời gian đó đã xảy ra một biến cố tình cảm lớn lao đối với ông, và bây giờ đọc lại từng chữ của bài hát này, dù kiểu nào thì vẫn thấy rằng Lam Phương như đang viết cho đời mình vào tận 30 năm sau đó, khi “bôn ba trên xứ người” và chưa một lần về lại đất mẹ.
Đó có phải là một dự cảm về tương lai, hay là âm nhạc đã vận vào cuộc đời của người nhạc sĩ?
Click để nghe Dạ Hương hát trước 1975
Ta đã quen, quen từng hơi thở
Quen tiếng cười và sóng mắt đưa tin
Tám mùa đông cây rừng khô trụi lá
Chưa bao giờ một phút sống xa nhau
Thương những đêm trăng tà soi xóm vắng
Đưa em về anh viết thành bài ca
Thương những khi trưa hè nghiêng nắng đổ
Hắt hiu buồn tiếng võng nhè nhẹ đưa
Tôi chưa từng được diễm phúc gặp nhạc sĩ để hỏi ông rằng “tám mùa đông” trong đoạn này có ý nghĩa như thế nào, chỉ đoán rằng đó là mốc thời gian quan trọng trong đời của ông cùng với một người đặc biệt nào đó, là thời gian được ở bên cạnh, thân cận và gần gũi, quen cả từng hơi thở và chưa từng một phút sống xa nhau. Bài hát này được nhạc sĩ Lam Phương sáng tác vào giữa thập niên 1960, với lời đề tặng ghi trên tờ nhạc là: “Viết cho T. những ngày nhớ em”. Không rõ T là người đẹp nào mà để lại cho nhạc sĩ vết thương lòng sâu sắc đến như vậy.
Trong giây phút chỉ còn một mình trong đêm để tự sự với chính mình, người đàn ông u buồn kia bỗng nhớ về kỷ niệm, với những đêm đưa nhau về dưới trăng tà soi xóm vắng, hoặc là những trưa hè nghiêng nắng đổ hắt hiu buồn.
Buồn nào hơn đêm nay
Buồn nào hơn đêm nay
Khi tình xuân đã úa bụi đời
Nhiều lúc biết trách móc
Hay giận hờn vu vơ
Chỉ làm phí ngày thơ
Dù rằng sau mưa bão
Gió hiền hòa lại về
Vẫn thấy lòng hoang vu
Cuộc đời là hư vô
Bôn ba chi xứ người
Khi mình còn đôi tay…
Rồi thời gian qua đi, khi tình xuân đã úa tàn, cũng giống như một cơn bão băng ngang qua đời, để lại một người đang ngồi gặm nhấm nỗi buồn vô hạn trong những đêm vơ vơ và chỉ muốn thời gian qua thật nhanh, để mong đón gió hiền hòa về lại bình an bên mình…
Nhạc của Lam Phương, dẫu là nhạc vui tươi hay là nhạc mang nỗi buồn sâu thẳm, thì hiếm có bài nào mang triết lý sâu xa, mà đều là những ca khúc được viết từ cảm xúc chân thành, như thể mọi niềm vui, nỗi buồn đều được hiển hiện trên từng khuông nhạc. Và những lời nhạc mà ông viết năm xưa lại vận vào chính cuộc đời đơn độc của ông trong những năm về sau này.
Đông Kha
Nguồn: nhacvangbolero.com
