Một điểm đặc biệt của nhạc vàng, đó là có rất nhiều bài hát được đặt lời có vần điệu với nhau như là một bài thơ. Nhiều người đã biết rằng nhạc sĩ Hoài Linh có biệt tài viết lời ca khúc giàu chất thơ, ngoài ra cũng có nhiều nhạc sĩ khác sử dụng cách thức gieo vần giống như câu thơ này khi sáng tác nhạc, điển hình là nhạc sĩ Hoài An trong hầu hết các ca khúc nổi tiếng của mình. Thí dụ trong bài sau đây:
Chỉ còn một đêm nay nữa thôi.
Mai chúng ta mỗi người một nơi.
Đã trót yêu thương nhau đầy vơi
chớ cho hương nhạt màu trôi,
vì cuộc đời người đi cuối trời.
Nhìn hành trang lệ rưng cuối mi.
Cố nén trong tim một điều gì!
Thôi hãy vui lên trước giờ đi,
xóa tan bao giận hờn chi,
ai tránh khỏi phút giây phân kỳ?
Đó là 2 đoạn đầu trong bài nhạc lính Trước Giờ Tạm Biệt, nội dung nói về phút giây lưu luyến lúc chia tay vào đêm cuối của một đôi tình nhân – đôi vợ chồng, sáng hôm sau người trai sẽ lên đường ra mặt trận.
Chỉ còn một đêm duy nhất rồi sau đó mỗi người ở một nơi, người con gái nhìn hành trang rồi lặng lẽ rơi nước mắt, nhưng cố nén những cơn nấc nghẹn ngào để người yêu được an lòng lên đường. Có thể thấy trong cả 2 đoạn này, tác giả gieo vần cho nhạc không khác gì một bài thơ.
Chia tay lối rẽ ánh đèn nửa đêm.
Mưa bay giăng mắc phố buồn ngả nghiêng.
Tiễn người nhẹ bước chinh yên
cùng chung một chí hướng
mộng ngày về đoàn viên.
Phút chia tay nhau vào lúc nửa đêm, trời làm cho mưa bay giăng mắc càng tô thêm nỗi buồn xa cách của đôi tình nhân. Để làm cho nhẹ bước chinh yên của người đi đánh trận, cũng là cho lòng có thể vơi bớt đi nỗi buồn, họ đã mơ một mai sau có thể đoàn viên trong ngày thanh bình và nối lại tình duyên lứa đôi:
Ba lô cất bước lên đường,
đôi tay gắn bó câu nguyền.
Ngó nhau lần cuối mỉm cười câu hẹn mới:
Lúc quay về vui lứa đôi!
Dù giờ đây tạm chia cách xa.
Nhưng cách chia sao được lòng ta?
Xin chớ quên kỷ niệm ngày qua,
những đêm chong đèn ngồi ca
tin chắc ngàn kiếp không phai nhòa.
Nghe giọng hát truyền cảm của Phương Dung trong bản thu âm trước 1975
Trong nhạc vàng, có rất nhiều bài hát viết về đêm cuối cùng của người chinh nhân với người yêu, người vợ hiền, nổi tiếng nhất là Tạ Từ Trong Đêm, Khuya Nay Anh Đi Rồi, Từ Đó Em Buồn, Hành Trang Giã Từ… Trong đó ca khúc Trước Giờ Tạm Biệt để lại nhiều ấn tượng đối với người nghe nhạc vì lời ca dung dị, nhiều cảm xúc, đặc biệt là cách gieo vần giàu chất thơ của nhạc sĩ Hoài An.
Cách gieo vần cho câu hát này cũng được nhạc sĩ Hoài An sử dụng trong bài hát nổi tiếng nhất của ông – Câu Chuyện Đầu Năm:
Mong đầu năm cuối năm gặp may
Gia đình luôn hạnh phúc vơi đầy
Trên bước đường danh lợi rồng mây
Duyên vừa đẹp ý đắp say
Ôm nàng Xuân đẹp vào tay…
Click để nghe Hoàng Oanh hát Câu Chuyện Đầu Năm trước 1975
Hoặc trong 1 bài nhạc xuân nổi tiếng khác – Tâm Sự Ngày Xuân:
Trong thế gian đang vui mừng đón Xuân
Chắc nàng Xuân năm nay đẹp bội phần
Ngắm rừng hoa mai đua nở tuyệt trần
Đồi hương thay phấn giữa đêm chờ tin báo Xuân…
Click để nghe Thanh Tuyền hát Tâm Sự Ngày Xuân trước 1975
Trong ca khúc Tấm Ảnh Không Hồn cũng là những câu được gieo vần:
Tôi ngó về cuối trời,
tay ôm kỷ vật tình yêu giữa tôi với người.
Chỉ còn xót lại tấm hình gìn giữ được thôi.
Hình hài này giết lần tôi
cũng bởi lời thề non hẹn suối…
Click để nghe Giao Linh hát Tấm Ảnh Không Hồn trước 1975
Trong 1 ca khúc rất nổi tiếng khác của nhạc sĩ Hoài An viết về đồng quê thơm mát, thanh bình, ca khúc Trăng Về Thôn Dã:
Mây trắng bay qua khi trăng dần lan
Muôn câu hò nhịp nhàng khắp thôn trang
Đoàn người say sưa vui tiếng hát vang
Lúa dâng sữa ngọt đậm tình ta với nàng…
Click để nghe Ngọc Cẩm – Nguyễn Hữu Thiết hát Trăng Về Thôn Dã trước 1975
Một ca khúc viết về chốn thôn trang khác của nhạc sĩ Hoài An, được thi sĩ Hồ Đình Phương đặt lời, cũng sử dụng thủ pháp đặt lời ca có vần là Tình Lúa Duyên Trăng:
Ðêm hôm qua gió lay lá cành chờ cảnh đẹp trăng thanh
Theo dư âm, tiếng ru quyến tròn chừng buộc vào mối duyên lành
Thương cho nhau nắng mưa cấy cày ngoài ruộng đồng nông sâu
Sớm hôm tưới trồng nào quản đời dãi dầu
Vững tin có ngày mình được nhìn lúa xanh màu…
Click để nghe Ngọc Cẩm – Nguyễn Hữu Thiết hát Tình Mùa Hoa Nở trước 1975
Cuối cùng, xin nhắc lại 1 bài hát có lời rất dễ thương của nhạc sĩ Hoài An, cũng được gieo vần độc đáo – Kỷ Niệm Nào Buồn:
Ngày đôi ta quen nhau tuổi còn thơ,
đi học chung cùng giờ
Nhặt hoa đem cho nhau ghim vào thơ,
đếm đầu tay mà chờ
Thời gian qua trôi mau không ngừng đâu
Mỗi mùa hoa phượng đầu
tiếng ve kêu gọi sầu
Phút chia tay rầu rầu
Tiếc thương riêng mình biết, hoặc tìm trong mắt nhau
Click để nghe Thụy Khanh hát Kỷ Niệm Nào Buồn trước 1975
Đông Kha (nhacvangbolero.com)
