Nhạc sĩ Tâm Anh thuộc lứa sau cùng của thế hệ nhạc sĩ trước năm 1975. Ông sinh năm 1948, đến với âm nhạc khá sớm và khi mới 20 tuổi đã có ca khúc vang danh được nhiều người biết đến: Phố Đêm, cũng là ca khúc nổi tiếng nhất trong suốt sự nghiệp âm nhạc kéo dài chưa đến 10 năm của mình.
Phố đêm đèn mờ giăng giăng
Màu trắng như vì sao gối đầu ngủ yên
Phố đêm nhiều lần suy tư
Khi nhớ còn trong đời
Những ngày thương tích lớn.
Mây đen làm úa trăng gầy
Cho nên còn tiếng say mềm
Trước thềm ngàn lời vu vơ
Vì người hay mơ dòng đời như thơ.
Nhớ ngày nao hoa nắng ngủ trên cây
Thương lá vàng úa tàn
Mây bơ vơ bay khắp nẻo vô tình
Cho người yêu ước mơ.
Click để nghe Phố Đêm – Trúc Ly thu âm trước 75
Bài hát Phố Đêm được viết năm 1968, ngay trong những ngày “thương tích lớn” của năm Mậu Thân, khi mà đêm đêm lệnh giới nghiêm hoặc thiết quân luật bắt đầu được thực hiện ở thành đô Sài Gòn. Có lẽ vì vậy mà phố đêm đã vắng vẻ, trống trải hơn trước.
Phố vắng đêm về, lòng người dậy lên những suy tư khắc khoải không nguôi, vì biết rằng trong đời sẽ còn những ngày thương tích lớn, và dòng đời sẽ không như thơ, như trong ước mơ thường tình của nhiều người.
Bài hát có những ca từ rất đẹp, vượt thoát khỏi vẻ bên ngoài là một bài nhạc đại chúng. Một nhạc sĩ còn rất trẻ như Tâm Anh năm 1968 đã có cái nhìn thật tinh tế: “Nhớ ngày nao hoa nắng ngủ trên cây thương lá vàng úa tàn…”
Người đi khai phá nét kiêu sa
Tuy lính chiến xa nhà mà vẫn luôn yêu đời
Bằng câu ca tiếng cười
Tìm vui trong giấc mơ
Dù bâng khuâng chữ ngờ.
Phố đêm lạc loài hương yêu
Chìm đắm như hàng cây giá lạnh ướt mềm
Phố đêm chờ người phong sương
Chinh chiến từ lâu rồi
Có niềm riêng hay ước.
Cho tôi mười ngón thiên thần
Cho tôi mười ngón thiên thần
Để rồi dìu người tôi yêu
Dìu người không yêu
Và người chưa yêu.
Trong bối cảnh thành đô đang phải gánh chịu những tang thương, những người lính chiến luôn phải đương đầu trước tiên với những điều đó thường trực, nhưng vẫn gắng vui và yêu đời bằng những câu ca tiếng cười, cho dù trong lòng vẫn còn nhiều khắc ngoải, “bâng khuâng chữ ngờ”.
Khoảnh khắc đêm về, sự cô đơn và nỗi buồn lên ngôi. Người lính lang thang giữa đường phố vắng không người, cảm nhận sự lạnh lẽo, tịch mịch ở bốn phương tám hướng, dũng cảm đối diện với những phong sương trong đời, vì biết rằng qua đêm nay trời lại sáng, cũng như qua những cơn chinh chiến dài lâu này sẽ thấy được ngày thanh bình. Mười ngón thiên thần và anh lính cầu xin ở đoạn cuối bài hát có vẻ như là một hình ảnh mang tính biểu tượng, mong đôi tay này sẽ được luôn vững chãi để gánh vác được sơn hà và dìu được bao người được cập bến của yêu thương.
Phố Đêm được sáng tác, in và phát hành vào năm 1968 theo giấy phép số 2591/BTT/NBC/PHNT ngày 19/10/1968 và hợp đồng thâu thanh vào đĩa hát Sóng nhạc số 00570 ngày 21/11/1968 và do ca sĩ Bạch Lan Hương ghi âm vào đĩa.
Mời các bạn nghe lại giọng hát Bạch Lan Hương:
Click để nghe
Sau đó, ca sĩ Trúc Ly và Thanh Tuyền có thu âm lại bài này trong dĩa nhựa và băng magnetic:
Click để nghe Thanh Tuyền hát
Bài hát sau này cũng gắn liền với giọng hát Phương Hồng Quế:
Click để nghe Phương Hồng Quế hát
Vì là ca khúc có nhắc đến hình tượng người lính, cho nên cho đến nay, dù đã rất cởi mở, nhưng ở trong nước vẫn chưa cấp phép chính thức để ca khúc này được hát trên truyền hình hoặc dĩa nhạc. Tuy nhiên dù có bị cấm hay không thì ca khúc này vẫn là một trong những bài nhạc vàng nổi tiếng nhất mà hầu như ai cũng từng nghe và yêu mến.
Đông Phương
Nguồn: nhacvangbolero.com
