Trúc Phương là nhạc sĩ tiêu biểu nhất của dòng nhạc vàng miền Nam từ thập niên 1960. Những ca khúc của ông đa phần là nhạc về tình cảm lứa đôi và tâm sự của người lính, và một trong những ca khúc nổi tiếng nhất thuộc chủ đề này là Bông Cỏ May.
Click để xem video bài cảm nhận về ca khúc Bông Cỏ May
Đây là một bài hát có nội dung đơn thuần là chuyện tình yêu thời chiến, và nếu để ý kỹ, chúng ta có thể phát hiện trong lời nhạc có chứa đựng nhiều chi tiết táo bạo của một tình yêu nồng nhiệt và mãnh liệt của tuổi trẻ:
Những ngày chưa nhập ngũ anh hay dắt em về
vùng ngoại ô có cỏ bông may.
Ở đây êm vắng thưa người, còn ta với trời.
Thời gian vào đêm, rừng sao là nến,
khói sương giăng lối cỏ quen.
Khi những ngày còn chưa vào lính, chàng trai thường đưa người yêu đi chơi ở vùng ngoại ô thành đô. Đã có nhiều lần họ ở cùng bên nhau tại đây cho đến tận lúc đêm xuống, với rừng sao trên trời lung linh như những ngọn nến thắp sáng cho một cuộc tình lãng mạn. Ngày xưa các cô gái chắc là phải “bạo” lắm mới đồng ý đi chơi với người yêu đến đêm khuya, mà lại đi rất nhiều lần vì “lối cỏ quen”, với khói sương giăng mờ khắp nẻo vắng người, chỉ còn lại 2 người ở bên nhau:
Ở đây êm vắng thưa người, còn ta với trời.
Thật là một phong cảnh hữu tình làm say lòng người.
Tóc mây thơm mùi cỏ,
đưa anh thoát xa dần vùng trần gian với những ưu tư.
Cỏ may đan gấu chân tròn, đường tim bước mòn.
Sợ khi người đi để thương, để nhớ
tiếng yêu đương ai nỡ chối từ.
Hương tóc của nàng hòa cùng mùi hương cỏ đã đưa anh bước vào những cảm xúc đê mê nhất của đời người. Họ quyện lấy nhau trong một trạng thái được nhạc sĩ mô tả rất khéo léo và tinh tế: “đưa anh thoát xa dần”… Trần gian kia dù có đầy khổ lụy ra sao đi nữa thì cũng đã không còn là mối bận tâm, vì trong khoảnh khắc này, đôi tình nhân đã quên hết sự đời để cùng đặt chân lên một cõi riêng của nhau.
Click để nghe Hương Lan hát
Chàng lính kia sắp lên đường ra trận, sợ khi người đi thì không thể chịu được nỗi nhung nhớ khi xa xôi: “sợ khi người đi để thương để nhớ”, nên cô gái chấp nhận trao thân cho người tình: Tiếng yêu đương ai nỡ chối từ.
Trong đoạn này có 1 câu hát này mà đa số ca sĩ hát sai:
Cỏ may đan GẤU chân tròn, đường TIM bước mòn
Bị hát sai thành:
Cỏ may đan DẤU chân tròn, đường ĐI bước mòn
“GẤU chân” tức là cái GẤU của quần, phần dưới cùng của ống quần bị cỏ may đan dính vòng tròn xung quanh ống quần. Chứ DẤU chân thì không thể hình tròn được.
Người ta vẫn hay gọi là “lên gấu quần” hoặc là “xắn gấu quần”.
Đường hành quân nắng cháy da người,
tuổi vui thiếu vui, vẫn thương mình thương đời.
Nhiều khi trong giấc mộng mồ hôi kêu tên em,
kêu chỉ một tên.
Ca khúc này được nhạc sĩ Trúc Phương sáng tác khi ông là người lính đóng quân ở Đồng Xoài, cách đô thành Saigon khoảng 100km, thuộc vùng núi và có khí hậu nổi tiếng là đêm lạnh như cao nguyên, ngày nắng như Tây Ninh. Vì vậy mà “Đường hành quân nắng cháy da người” và “Nhiều khi trong giấc mộng mồ hôi kêu tên em…”
Sẽ có nhiều người thắc mắc ý nghĩa của câu “mồ hôi kêu tên em”. Có lẽ vì câu hát hơi bị… kỳ, nên nhiều ca sĩ hát thành “Nhiều khi trong giấc mộng mồ CÔI kêu tên em…”
“Giấc mộng mồ côi” có vẻ hợp lý và mang tính văn chương một chút. Nhưng nếu xem kỹ lại trong tờ nhạc gốc trước 75, từ chính xác được in là “mồ hôi”. Và ca sĩ Duy Khánh trong bản thu trước 1975 cũng hát là “mồ hôi”.
Click để nghe Duy Khánh hát trước 1975
Theo thiển ý của người viết, câu này có thể giải thích là đời lính rất gian lao, đóng quân ở vùng đất nhọc nhằn, giấc ngủ không trọn vẹn với mồ hôi đầy người, mệt mỏi về tâm hồn, đau đớn về thể xác, nhưng vẫn nhớ gọi tên người yêu trong giấc ngủ chập chờn. Ngoài ra “mồ hôi kêu tên em” còn gợi lại những hình ảnh ái ân cuồng nhiệt mà anh lính từng trải qua với người yêu.
Sau này khi đóng quân ở miền xa, nơi vùng “nắng cháy da người”, đến đêm “ngủ trên cỏ may”, anh lính trận nghe mùi hương cỏ vương vấn lại nhớ đến những đêm xưa được ở bên cạnh người yêu cùng hương cỏ may, tâm tư lại dậy lên những mơ ước trần tục của một kiếp lính nhiều gian lao.
Những ngày anh đi khỏi xin em chớ đi lại
vùng tình yêu lắm bẫy nhân gian,
để đêm khói thuốc tay vàng, tìm nhau thấy gần.
Ngủ trên cỏ may thường khi vào tối,
nhớ hương may nhớ cả người.
Tình yêu thật lòng thường đi đôi cùng những sự ích kỷ một cách đáng yêu. Bởi vì vùng tình yêu ở nhân gian có quá nhiều cạm bẫy, nên chàng lính ở xa không muốn người yêu của mình bị vương phải. Đêm nay, anh ngủ trên một vùng cỏ may, nghe mùi hương cỏ mà cứ tưởng là hương tóc nàng hôm trước, và hình dáng của nàng đi vào trong cả giấc chiêm bao.
Mời các bạn nghe lại giọng hát Hương Lan trước 1975:
Click để nghe Hương Lan hát
Đông Kha
Nguồn: nhacvangbolero.com
Vẫn cứ là “MỘNG MỒ HÔI!”
Nhạc sĩ Trúc Phương đã “la làng” về lời nhạc bị sửa rất phô mà bà con xúm nhau hát.
Xin tìm phiên bản nào có lời hát “… nhiều đêm trong giấc MỘNG MỒ CÔI kêu tên em…”
Nhạc sỹ Trúc Phương dùng cụm từ “ nhiều đêm trong giấc mộng mồ hôi kêu tên em…” nên hiểu rất sâu sa rằng người trong giấc mộng đã rất nhớ và “ trông thấy “ người yêu nên giật mình kêu tên em, lúc đó khi tỉnh mộng thì vã mồ hôi ra. Mình cho rằng đây chính là cảm nhận của tác giả đã trải qua để sáng tác ra bài hát.