“Mắt Biếc” là bài hát sau cùng được nhạc sĩ Ngô Thuỵ Miên sáng tác ở Sài Gòn trước 1975, và đây cũng là một trong những nhạc phẩm ưng ý nhất của người nhạc sĩ suốt đời chỉ sáng tác tình ca này.
Trong bản nhạc tờ phát hành trước 1975, chúng ta có thể thấy ngày xuất bản ca khúc này được ghi là 28/3/75, chỉ một tháng trước ngày Sài Gòn thất thủ.
Mắt Biếc được sáng tác vào thời điểm nhạc sĩ Ngô Thuỵ Miên đã đạt độ chín trong sự nghiệp, và nét nhạc có đôi chút khác lạ so với những bài hát mà ông đã giới thiệu trong băng nhạc Tình Ca Ngô Thuỵ Miên 1974. Giai điệu và lời ca của Mắt Biếc rất gần với nhạc tiền chiến, đặc biệt là giống với nhạc Cung Tiến.
Trước đó nhạc sĩ Cung Tiến cũng có một bài mang tên Mắt Biếc, được các ca sĩ thượng thặng trình bày là Duy Trác, Anh Ngọc… Tuy nhiên cho đến nay, Mắt Biếc của Ngô Thuỵ Miên được biết đến nhiều hơn và rất nhiều thế hệ đã yêu thích cho đến ngày nay. Có lẽ vì bài hát chan chứa những cảm xúc luyến tiếc về tình xưa, dễ được công chúng đồng cảm và đón nhận:
Nhớ tới năm xưa bên nhau
Bước trong chiều mưa
Phím du nhẹ đưa
Bến cũ đam mê say sưa
Lá thu còn rơi
Người xa vắng rồi
Mắt biếc năm xưa nay đâu
Cánh sao còn đây
Tóc mây nào bay
Phố vắng mênh mang mưa rơi
Ước mơ nào nguôi tình đã phai rồi
Click để nghe Sĩ Phú hát Mắt Biếc
Bài hát được chia thành những đoạn có khởi đầu bằng những nốt nhạc vút cao, rồi rải đều thấp dần xuống như một dòng suối mát tuôn chảy nhẹ nhàng thành những cảm xúc thăng hoa, kể chuyện cho người nghe nhạc biết về cuộc tình năm xưa khi đôi tình nhân vẫn còn bên nhau, trong những khung cảnh được tái hiện thật lãng mạn: bước trong chiều mưa nhìn lá thu rơi, đến khuya lại cùng nhau ngắm những cánh sao trời. Thoáng thấy những sợi tóc mây của người bay dịu dàng trong gió thoảng, những sọi tóc mỏng manh xưa như đã trói buộc anh vào một cõi mê đắm không thể nào rời.
Rồi khi tình phai và người trở thành xa vắng, mưa nơi này vẫn rơi hoài nhưng phố thì đã vắng mênh mang, và ước mơ thì đã vụt tắt như ánh sao băng ngang trời.
Tình yêu như mây khói thoảng theo gió buồn mơ hồ
Tình yêu như giông tố qua phố đìu hiu…
Tình yêu lúc thì ồn ã dữ dội như một cơn giống tố lay động cuộc đời ta vốn như con phố đìu hiu, cuốn nhau vào những bão táp của cuồng say.
Nhưng rồi giông tố rồi cũng tan, tình yêu rồi cũng như là mây khói mơ hồ lãng đãng mà người ta không thể nào bắt lấy được.
Nhớ dáng xưa yêu kiều trong chiều nhạt nắng,
Cung đàn mỏi ý
Chờ nhau trong tê tái…
Mắt biếc năm xưa nay đâu
Bến ga tịch liêu vắng xa người yêu
Lá úa đơn côi bơ vơ
Cuốn theo chiều rơi người xa cách rồi
Tình yêu băng qua như một cơn lốc dữ, để lại một người mãi hoài vọng với quá khứ, với kỷ niệm về dáng người xưa trong những chiều nhạt nắng, thật đẹp và yêu kiều mà ngay cả cung đàn cũng phải mỏi ý những lời ngợi ca.
Mùa thu với không gian đầy mơ màng đã khởi đầu cho cuộc tình này, với đôi mắt biếc năm xưa đã lạc vào hồn anh trong những chiều mưa chung bước. Rồi mùa thu nay, nhìn cánh lá thu vàng úa cuối cùng đơn côi đang rớt trong chiều buồn, lại gợi lòng người nhớ đến những yêu dấu đã không còn. Tình yêu cũng như là con tàu đi mê mải, để lại sân ga buồn muôn đời hoang vắng tịch liêu.
Dĩ vãng như bao cung tơ
Lướt theo chiều mơ kết muôn bài thơ
Nuối tiếc yêu đương xa xưa
Tháng năm nào trôi để nhớ nhung buồn
Tình yêu như kiếp mây trôi…
Dĩ vãng về cuộc tình buồn nhưng vẫn đẹp rạng ngời như muôn bài thơ, như là cung tơ giăng ngang đời, anh đã như một lần vướng vào đường tơ rồi lạc lối hoài trong những nuối tiếc yêu đương xa xưa, qua tháng năm trôi cùng những nhớ nhung buồn.
Câu kết bài hát như là một lời khẳng định: Tình yêu như kiếp mây trôi, đẹp và huy hoàng nhưng không thể nào với tới, nên lòng ta vẫn cứ trôi theo hoài ngàn năm khắc khoải không nguôi.
Click để nghe Thanh Lan hát Mắt Biếc trước 1975
Khi nghe lại Mắt Biếc, chúng ta cũng như là được trôi theo một vùng cảm xúc miên man, êm đềm, gợi nhớ lại một vùng ký ức, về những nuối tiếc xa xưa mà hình như ai cũng từng có. Trong bài này, nhạc sĩ Ngô Thuỵ Miên đã dùng thủ pháp âm nhạc là thay đổi rất nhiều hợp âm để diễn tả nỗi nhớ nhung dâng ngợp trời của một người đối với tình xưa đã qua.
Người đầu tiên hát ca khúc Mắt Biếc là ca sĩ Thanh Lan trong băng nhạc Phạm Mạnh Cương. Tuy nhiên khi nhắc đến ca khúc này, người ta thường nhắc đến Tuấn Ngọc và nam danh ca Sĩ Phú.
Trong lần xuất hiện trên Asia năm 1995, Sĩ Phú nói rằng ông đã thấy một quãng đời mình ở trong đó. Mời các bạn nghe lại:
Click để nghe Sĩ Phú hát Mắt Biếc
Bài: Đông Kha
Nguồn: nhacvangbolero.com
