Thảm cảnh kinh hoàng của dịp Tết Mậu Thân năm 1968, cho đến nay khi nhắc lại thì có lẽ vẫn có nhiều người miền Nam sống vào thời đó còn nhớ, đặc biệt là người dân ở cố đô Huế và ở thành đô Sài Gòn.
Ngay sau đó, những tang thương đã xảy ra vào dịp Tết năm 1968 đó đã được một số nhạc sĩ viết thành nhạc. Viết về Huế có Sầu Cố Đô của Duy Khánh, Chuyện Một Chiếc Cầu Đã Gãy của Trầm Tử Thiêng, Cơn Mê Chiều của Nguyễn Minh Khôi, Hát Trên Những Xác Người của Trịnh Công Sơn. Viết về hoàn cảnh Mậu Thân tại Sài Gòn có Tám Nẻo Đường Thành của nhạc sĩ Hoài Linh, và viết về những vùng quê đau khổ ở miền Nam thì có Chuyện Một Đêm của nhạc sĩ Anh Bằng.
Click để nghe Hoàng Oanh hát Chuyện Một Đêm trước 1975
Lúc sinh thời, nhạc sĩ Anh Bằng kể về hoàn cảnh sáng tác của bài hát Chuyện Một Đêm như sau:
“Vào ngày 30 Tết Mậu Thân, chúng tôi rời Saigon để đi về Lâm Đồng ăn Tết cùng gia đình người anh ruột. Nhưng giữa đêm 30, lúc mà tiếng pháo của quê hương đang bắt đầu nổ thì tiếng súnq cũng bắt đầu nổ. Vì sốt ruột với sự an nguy của gia đình vốn ở gần bộ tổng tham mưu nên sáng mùng 1 Tết chúng tôi đã quyết định quay về Saigon.
Trên đường về, qua những đồn bót và những nút chặn, chúng tôi không gặp nhiều trở ngại. Nhưng khi về đến Hố Nai thì được bà con cho biết là không thể trở về Saigon trong lúc đó được.
Đêm hôm đó chúng tôi phải chạy vào trong một ngôi trường nhỏ, trong đó có đồng bào địa phương cũng đã tới để trú ẩn.
Trong đêm tối, tất cả mọi người chúng tôi đều như nhau: Buồn, lo âu, và ngay đêm đó, vào khoảng 11 đêm, nghe tiếng la thất thanh của một bà mẹ từ xa chạy về phía chúng tôi.
Dưới ánh sáng hỏa châu, chúng tôi nhìn thấy bà mẹ vừa chạy vừa la, và khi bà tới chỗ chúng tôi đang trú ẩn, thì tôi nhìn ra trên tay bà có một đứa con chưa đầy một tuổi. Hai bàn tay bà đầy máu, áo của bà đầy máu, và toàn bộ thân xác đứa con dầy máu. Bà vội vàng, miệng vừa kêu “Cứu con tôi”, bà vừa đặt con bà xuống để mong có sự giúp đỡ của bà con. Nhưng mọi người không thể làm gì được vì đứa con đã ra đi từ lúc nào mà chính bà mẹ cũng không hay biết.
Bà mẹ gục đầu lên xác đứa con và khóc thảm thiết, khiến cho chúng tôi ai cũng bùi ngùi, có nhiều người khóc theo cùng bà. Riêng tôi không chảy nước mắt, nhưng thật sự trong lòng tôi đã khóc. Tiếng khóc của tôi được thể hiện ra trong ca khúc Chuyện Một Đêm. Vời bài hát này, tôi muốn nói lên sự đau khổ cùng cực mà quê hương đã phải chịu, để chia buồn cùng người mẹ đã vĩnh viễn mất đứa con thân yêu trong cuộc đời”.
Sau khi ca khúc Chuyện Một Đêm được hoàn thành ngay sau Tết Mậu Thân, người đầu tiên hát là ca sĩ Trang Mỹ Dung, cũng là người học trò của nhạc sĩ Anh Bằng.
Click để nghe Trang Mỹ Dung hát Chuyện Một Đêm trước 1975
Sau năm 1975, người trình bày thành công nhất bài hát này có lẽ là Hoàng Oanh. Mời các bạn xem lại lời kể chuyện của Anh Bằng cùng phần trình bày của Hoàng Oanh sau đây:
Click để nghe Hoàng Oanh hát
