Bộ sưu tập ảnh đẹp của Tòa Đô Chánh (Dinh Xã Tây) Sài Gòn qua các thời kỳ

Dinh Xã Tây (nay là tòa nhà trụ sở UBND Thành Phố) được khởi công xây dựng từ năm 1899, nhưng trong quá trình xây dựng đã xảy ra một số sự cố và phải thay đổi thiết kế, nên phải đến năm 1909 mới hoàn thành.

Đây là tòa thị chính, nơi làm việc của Hội đồng thị xã, điều hành cả vùng Sài Gòn – Gia Định – Chợ Lớn, được người Việt gọi là Dinh Xã Tây. Sang thập niên 1950, thời Quốc Trưởng Bảo Đại, tên gọi chính thức trở thành Dinh Đốc Lý, đến thời VNCH, nơi này mang tên Tòa Đô Chánh từ năm 1955 đến 1975.

Dinh Xã Tây nằm ở vị trí đắc địa và nhộn nhịp nhất của Sài Gòn, ở phía cuối đại lộ Charner (này là đường Nguyễn Huệ) nhìn ra sông Sài Gòn.

Ban đầu thì 2 dãy nhà 2 bên của Dinh Xã Tây chỉ có một tầng, đến thập niên 1950 được nâng thêm một tầng và nối dài thêm để mở rộng không gian, như trong hình bên dưới:

Phía trước Dinh Xã Tây là 5 bộ cửa ở lối vào được đúc bằng gang, màu sơn nguyên thủy là màu xanh rắn rỏi. Đây không phải là loại cửa kín bưng, mà được trổ hình hoa văn rất nghệ thuật. Trung tâm mỗi cánh cửa có hình 2 chữ V và S lồng vào nhau. V viết tắt cho Ville còn S chính là Sài Gòn. Ville de Saigon, tiếng Pháp, nghĩa là thành phố Sài Gòn.

Thiết kế ᴄủa tòa Dinh Xã Tây đượᴄ mô phỏnɡ thеᴏ kiểu nhữnɡ lầu ᴄhuônɡ ở miền Bắᴄ nướᴄ Pháp. Trong hình bên dưới, có thể thấy trướᴄ tòa nhà ɡhi ᴄhữ Hᴏtеl dе Villе, dịᴄh sanɡ tiếnɡ Anh ᴄó nɡhĩa là City Hall, trᴏnɡ tiếnɡ Việt ɡọi là Tòa Thị Chính. Tuy nhiên người Việt quen gọi đây là Dinh Xã Tây, theo nghĩa Việt là làng của Tây, nơi các viên chức Pháp làm việc. Công việc của Xã Tây do một viên thị trưởng người Pháp điều hành, và bên cạnh có một Hội đồng thị xã đều do chính quyền thuộc địa chỉ định.

Thời Quốc Gia Việt Nam (Quốc Trưởng Bảo Đại), Dinh Xã Tây có tên gọi chính thức là Dinh Đốc Lý:

Sang thời VNCH, Dinh Đốc Lý đổi thành Tòa Đô Chánh:

Thời VNCH, tòa nhà đượᴄ ɡọi là Tòa Đô Chánh, là nơi làm νiệᴄ νà hội họp ᴄủa ᴄhính quyền thủ đô.

Mời các bạn xem thêm các hình ảnh Dinh Xã Tây – Tòa Đô Chánh – Tòa Thị Chính của Sài Gòn qua các thời kỳ:

Sau năm 1975, tòa nhà trở thành trụ sở UBND thành phố. Từ năm 2015 tòa nhà được nối rộng ra thêm theo chiều ngang, phía bên phải kéo ra đụng tới đường Đồng Khởi.

Đông Kha