Trong nhạc vàng, tình mẫu tử thường được nhắc đến nhiều, thường xuyên, đến nỗi khó mà liệt kê hết tất cả những ca khúc viết về mẹ. Tình cha, tình phụ tử cũng thiêng liêng không kém lòng mẹ, tình mẫu tử, nhưng lại có rất ít ca khúc viết về cha con. Bài hát Lời Đầu Năm Cho Con của nhạc sĩ Nguyên Thảo là một trong những ca khúc nhạc vàng hiếm hỏi viết về tình cha.
Lý giải cho việc có quá ít bài hát viết về cha, có lẽ là vì người cha thường không thể hiện tình cảm thắm thiết nhiều như người mẹ, là bởi phụ nữ khi sinh ra đã vốn có cấu tạo não khác biệt, sống thiên về cảm xúc, thích bày tỏ tình cảm, lưu giữ được những ký ức sống động, nên tình mẹ được biểu lộ cụ thể và dạt dào tình cảm hơn, từ đó trở thành cảm hứng cho nhiều bài hát bất tử.
Click để nghe Duy Khánh hát Lời Đầu Năm Cho Con trước 1975
Xin nói về ca khúc Lời Đầu Năm Cho Con, đây không phải là một bài viết về tình cha bình thường, mà người cha trong bài hát ở trong thời binh lửa, cũng là một quân nhân quanh năm lăn lộn chốn sa trường, nên những tình cảm dành cho đứa con nơi quê nhà cũng mang nhiều sắc thái: Vừa thương, vừa nhớ, vừa buồn, vừa đau xót vì không được gần gũi con trong những năm đầu đời để làm tròn trọng trách người cha.
Bài hát này là một lá thư, nhưng cũng như là lời tâm sự trực tiếp khi đối diện cùng nhau để người cha chân thành bày tỏ:
Lời đầu năm ba viết cho con
Trên quê hương khói lửa rã mòn
Ba vẫn miệt mài thân chinh chiến
Nên biết rằng con chẳng được vui
Ngày đầu xuân sẽ vắng tiếng cười…
Trẻ con vô tư nên có lẽ nó sẽ vẫn vui với niềm vui hồn nhiên ngây thơ vào ngày đầu năm là được mẹ may áo mới, nhưng mỗi lúc nhớ đến cha, nó sẽ chạnh lòng vì nỗi buồn xa vắng.
Người cha nhớ vợ, thương con, nhưng là thân trai thời loạn nên bắt buộc phải hy sinh tình riêng, không biết làm gì hơn ngoài những lá thư xuân gửi về để gọi là quà, bởi vì nơi biên địa hãi hùng này thì có gì khác ngoài những vỏ đạn lạnh lẽo cùng những loài hoa rừng không tên:
Lời đầu năm tha thiết bao la
Cho con yêu để gọi là quà
Nơi núi rừng quà xuân đâu có
Chỉ còn đây những vỏ đạn đồng
Với loài hoa hư không
Ở đoạn nhạc tiếp theo, chúng ta có thể thấy nhạc sĩ mơ về một giấc mơ thanh bình mà có thể dễ bắt gặp trong hầu hết những bài ca thời ly loạn, mong một ngày đất nước hết điêu linh, để ba được về với con, để quên đi những ngày tháng mệt nhoài đã quá dài này:
Cho con niềm vui đó
Mùa xuân có hoa có cỏ
Con vui đầy tuổi ngọc ngà
Một mai quê hương không còn chinh chiến
Ba sẽ về bên con
Bỏ đi ngày tháng mỏi mòn…
Trong lúc chờ tới ngày đó, thì mỗi năm mùa xuân đến, có hoa có cỏ bừng sáng cả đất trời, để con được vui niềm vui nhỏ nhoi trong tuổi ngọc ngà đáng lẽ phải được sống trong thanh bình và trong vòng tay thương yêu của cha và mẹ.
Lời đầu năm thêu bướm thêu hoa
Cho con vui để gọi là quà
Ba chỉ còn niềm tin sau cuối
Con hãy chăm chỉ học nên người
Nơi miền xa ba vui…
Mong ước cuối cùng, cũng là sau cuối, đó là người cha mong con được nên người. Cha không mong con trở nên giàu sang phú quý, chỉ mong con nên người, xứng thành người dân ở đời, như mong ước của mọi người cha ở trên đời. Đó cũng là “niềm tin sau cuối”, là bởi vì thân chinh nhân thời loạn, sợi sống như là treo bằng sợi chỉ, có thể gục ngã bất cứ lúc nào ở trên trận địa, nên đó là khao khát tột cùng của người cha, rằng con hãy cố gắng chăm chỉ học hành, trở thành người hữu ích cho đời. Có như vậy, người cha ở miền xa được an ủi phần nào trong những giờ phút đối diện hiếm nguy nơi sa trường.
Nói về hoàn cảnh sáng tác Lời Đầu Năm Cho Con, nhạc sĩ Nguyên Thảo cho biết trong một lần đi tiền đồn Dakto với đoàn văn nghệ (chung đoàn còn có nhạc sĩ Lam Phương), khi đi qua một ngọn đồi ông thấy cảnh một người lính pháo binh đang mài vỏ đạn đồng để Tết về làm hoa mai, nên chợt có ý tưởng sáng tác Lời Đầu Năm Cho Con, và vỏ đạn đồng đó chính là món quà mà người lính dành cho người con thơ dại khi trở về. Cùng trong chuyến đi đó, nhạc sĩ Lam Phương cũng sáng tác ca khúc nổi tiếng Đêm Tiền Đồn.
Bài: Đông Kha
Bản quyền bài viết của nhacvangbolero.com
