Khi vũ trụ lên đèn
Thành phố ngả nghiêng men rượᴜ say mèm
Tuổi thơ đi hoang nghìn đêm trốn ngủ
Phần ba tuổi đời hoang phế sau lưng.
Ca khúc Thành Phố Sau Lưng mang lời tâm sự của một anh lính, người mà trước đó đã từng có một cuộc sống phóng túng với những cơm say mèn hàng đêm, mang tuổi thơ đi hoang trong nghìn đêm trốn ngủ. Khi đó lứa tuổi 20 (phần ba tuổi đời) của anh đã xem như là hoang phế ở sau lưng, vùi chôn tuổi trẻ vào những cuộc chơi vô nghĩa.
Nay góp mặt góp lời
Làm lính mà thôi
đối diện đây rồi
Từng đêm quê hương đạn bay súng nổ
Hỏa châu sáng tỏ những khuôn mặt người yêu phố thị.
Đến tuổi vào quân ngũ, anh lính đối diện với nỗi buồn quê hương, mới tỏ được nỗi niềm khi thấy khói lửa điêu linh. Ca khúc này được nhạc sĩ Hàn Châu sáng tác khi ông đang là người lính địa phương quân đóng quân ở Sài Gòn khoảng cuối thập niên 1960, từng đêm nhìn hỏa châu vụt sáng nơi ngoại ô thành đô và mang lòng nỗi ngậm ngùi của người trai thời loạn như trong ca khúc rất nổi tiếng khác của ông là Những Đóm Mắt Hỏa Châu đã nhắc tới.
Ngày nào đó tôi còn thèm
Ánh sáng kinh đô thèm ly bia
Qua tiếng nhạc mơ hồ
Cùng ngàn nụ cười ánh mắt giai nhân.
Nay trả lại cho người
Thành phố sau lưng môi ngọt rượu nồng
Giày xô (sault) tôi đi hằn trên lá cỏ
Đồn xa tôi ở trấn quân thù ngày đêm tỏ mặt.
Nếu như ở ngày xưa, lúc chưa khoác áo chinh nhân, anh lính vẫn còn đam mê những ánh sáng quay cuồng, những ly bia cùng tiếng nhạc và ánh mắt giai nhân nơi chốn vũ trường, thì nay đã bỏ lại hết sau lưng những môi ngọt rượu nồng, khoác vào chiếc áo nhà binh cùng đôi giày sault để tòng chinh. Giày “sault”, tức là Botte De Sault, là loại giày cao cổ được dùng trong quân đội mà người ta thường thấy ở binh sĩ miền Nam.
Trước năm 1975, ca khúc này nổi tiếng qua giọng hát của Hương Lan. Cô đã hát này này khi tuổi còn rất nhỏ. Mời bạn nghe lại sau đây:
Click để nghe Hương Lan hát trước 1975
Một số phiên bản khác được yêu thích sau năm 75:
