Nhạc sĩ Hoài An là tác giả của những ca khúc nhạc xuân bất hủ như Câu Chuyện Đầu Năm, Tâm Sự Ngày Xuân, Ngày Xuân Thăm Nhau… hoặc là những bài nhạc đồng quê tươi mát, thanh bình: Trăng Về Thôn Dã, Tình Lúa Duyên Trăng, Tình Mùa Hoa Nở… Ngoài ra ông cũng sáng tác những bài nhạc vàng tình yêu nổi tiếng: Trước Giờ Tạm Biệt, Thiên Duyên Tiền Định, Tấm Ảnh Không Hồn.
Nhạc sĩ Hoài An tên thật là Nguyễn Đắc Tịnh, sinh năm 1929 tại Hải Phòng, là một trong những nhạc sĩ thế hệ đầu tiên của nhạc vàng. Ngoài sáng tác với bút danh Hoài An, ông còn ký tên Trang Dũng Phương trong một số bài nhạc đại chúng như Trước Khi Trả Lời, Chúng Mình Vẫn Còn (viết chung với Lê Hoài), Thiên Duyên Tiền Định (viết chung với Nguyên Lễ – tức nhạc sĩ Hoài Linh)… Đặc biệt các ca khúc Ngày Xuân Thăm Nhau, Ngày Về Thăm Quê Anh, Không Bao Giờ Nhạt Phai… được ông ghi tên sáng tác là Hoài An – Trang Dũng Phương.
Những dịp xuân về, hầu như ai cũng từng lắng nghe giai điệu của ca khúc Câu Chuyện Đầu Năm. Từ trước năm 1975, ca khúc này là 1 trong 3 bài nhạc xuân phổ biến nhất, chỉ sau Ly Rượu Mừng và Xuân Này Con Không Về. Ngoài ra ông còn 3 ca khúc rất nổi tiếng khác viết về mùa xuân là Ngày Xuân Thăm Nhau, Tâm Sự Ngày Xuân và Thiên Duyên Tiền Định.
Trong các ca khúc ca khúc nhạc xuân này, chúng ta có thể bắt gặp các hình ảnh quen thuộc trong ngày xuân năm xưa là xem bói, khấn nguyện… và thật trùng hợp là trong 15 năm cuối đời, nhạc sĩ Hoài An đã chuyên tâm nghiên cứu về tử vi.
Một lĩnh vực mà nhạc sĩ Hoài An dành nhiều tâm huyết nhất là nhạc viết về đồng quê, ngày xưa thường được gọi là nhạc Dân Ca Mambo. Có thể nói ông là nhạc sĩ có nhiều sáng tác dành cho quê hương và vùng đồng quê miền Nam nhất: Trăng Về Thôn Dã, Tình Lúa Duyên Trăng, Tình Mùa Hoa Nở, Dạ Khúc Đêm Trăng, Dựng Một Mùa Hoa, Hương Nhạc Đồng Quê, Lúa Đẹp Chiều Hôm, Quê Tôi, Trăng Lúa Miền Nam, Gửi Ánh Trăng Thề…
Cùng với nhạc sĩ Hoài An, có thêm 2 nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ và Lam Phương đã đi tiên phong sử dụng những điệu nhạc vui tươi của Châu Mỹ latin (đặc biệt là điệu Mambo) để sáng tác những ca khúc dân ca đầy màu sắc để ca ngợi đồng quê tươi đẹp bát ngát của miền Nam. Trong thập niên 1950, 1960 nhạc sĩ Lam Phương có Trăng Thanh Bình, Khúc Ca Ngày Mùa… nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ có Vũ Khúc Đồng Quê, Đưa Em Qua Cánh Đồng Vàng, Gạo Trắng Trăng Thanh…
Nhận định về những sáng tác của nhạc sĩ Hoài An, nhà văn Nguyễn Đình Toàn từng nhận xét: “Nhạc Hoài An mộc mạc nhưng trữ tình, giản dị, dễ thuộc, gần như ai cũng có thể nhớ và hát được, dù người ta có không phải là ca sĩ chăng nữa. Có thể coi nhạc Hoài An một nửa là dân ca, một nửa là tình ca”.
Thông tin về đời tư của nhạc sĩ Hoài An rất ít, cho dù sau năm 1975 ông ở lại trong nước, nhưng sống khép kín và ít gặp gỡ công chúng, và đã qua đời ngay vào thời điểm nhạc vàng chỉ mới chớm được bùng nổ trở lại ở trong nước (năm 2012) nên những câu chuyện về cuộc đời ông chưa kịp được giới truyền thông khai thác.
Chỉ biết rằng nhạc sĩ Hoài An từng có thời gian tham gia trong ban nhạc hát trên đài phát thanh là ban hợp ca Lửa Hồng được thành lập từ trước năm 1954 ở Hải Phòng, ban nhạc này còn có 1 danh ca thế hệ đầu của tân nhạc là ca sĩ Ánh Tuyết (đã qua đời năm 2017).
Ông cũng tham gia trong ban nhạc Sông Ngự với nhiều nhạc sĩ nổi tiếng khác là Phó Quốc Lân, Huyền Linh.
Sau năm 1975, nhạc sĩ Hoài An có sáng tác thêm nhiều ca khúc, nhưng dĩ nhiên là không được phổ biến. Mời bạn nghe lại 1 trong số những ca khúc đó, có tên rất lạ là Anastasia:
Một số hình ảnh khác của nhạc sĩ Hoài An cùng bằng hữu:
Hoài An sau năm 1975:
Đông Kha (nhacvangbolero.com)
